Ημερολόγια χαλασμένης μοτοσικλέτας

Στο «Λεξικό των κινημάτων αμφισβήτησης του 20ού αιώνα» (Ο αιώνας των ανατροπών, εκδόσεις Οξύ) η ενότητα της Νότιας Αμερικής έχει 13 λήμματα. Στη μεγάλη του περιοδεία στην Αργεντινή και τη Βραζιλία, ο Αλέξης Τσίπρας δεν επικοινώνησε καθόλου με αυτή τη ριζοσπαστική παράδοση αγώνων των λαών, με μοναδική εξαίρεση ίσως τη συνάντησή του με μια εκπρόσωπο των «Μητέρων της πλατείας του Μάη» στην Αργεντινή. Αν όλο το νόημα του ταξιδιού ήταν ο συμβολισμός του, ο εναλλακτικός προσανατολισμός μιας εξωτερικής πολιτικής συμμαχιών εκτός του ευρωπαϊκού τόξου, σε επικοινωνία με την ζωντανή αγωνιστική ιστορία των εργαζομένων, τότε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ πέρασε αλλά δεν ακούμπησε.

Οι ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματούχοι τους οποίους συνάντησε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχουν φυσικά υιοθετήσει από την παραμονή τους σε θέσεις εξουσίας αλλά και τις πολιτικές ή διπλωματικές τους δεσμεύσεις, τη γνωστή παγκοσμίως πολιτική αργκό της γενικολογίας, των δηλώσεων δηλαδή με μια αόριστη αναφορά υπέρ της κοινωνίας, που δεν έχει όμως ποτέ ταξικό πρόσημο. Πρόκειται για τη διεθνή φρασεολογία που καθιέρωσε η σοσιαλδημοκρατία. «Η καρδιά του προβλήματος είναι η υπόκλιση των πολιτικών στις αγορές, που διαλύει τις κοινωνίες. Πρέπει να ακούμε τους λαούς μας και όχι τις αγορές», είπε για παράδειγμα σε ένα έξοχο παράδειγμα του ρητορικού αυτού μοντέλου, ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας της Αργεντινής, Αρμάνδο Μπουντού μπροστά στην ελληνική αντιπροσωπία. Ανταποκρινόμενος ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε σε ανάλογο ύφος και περιεχόμενο δείχνοντας ποιο πρότυπο ακολουθεί πιστά. Μάλιστα, ο λατινοαμερικανός συνομιλητής του πρέπει να απόρησε όταν άκουσε τον Αλέξη Τσίπρα να του αναπτύσσει τα πλεονεκτήματα που έχει η συμμετοχή στην …ευρωζώνη: «Δίνει την ευκαιρία να μπλοκαριστεί η λιτότητα πανευρωπαϊκά» είπε για το ευρώ, εξηγώντας μάλιστα ότι «τυχόν κατάρρευση της Ελλάδας θα οδηγήσει σε ντόμινο την ευρωζώνη», συμπεραίνοντας ότι «το μειονέκτημα είναι ταυτόχρονα και το πλεονέκτημά μας».

Ο Αργεντινός Τσε Γκεβάρα πάντως, όταν διετέλεσε υπουργός στις επαναστατικές κυβερνήσεις του Φιντέλ Κάστρο, δεν είχε ανάλογες πολιτικές ή ρητορικές αναστολές, ούτε φυσικά ίδιες ιδέες. Σε μια ραδιοφωνική του διάλεξη είχε πει πως «η πολιτική κυριαρχία και οικονομική ανεξαρτησία συμβαδίζουν». Και εξήγησε: «Μια χώρα που δεν έχει δική της οικονομία και στην οποία εισβάλλουν ξένα κεφαλαία δεν μπορεί να ξεφύγει από την κηδεμονία της χώρας απ’ όπου εξαρτάται», συμπληρώνοντας πως «δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της, αν βρεθεί σε αντίθεση με τα συμφέροντα της χώρας που την εξουσιάζει οικονομικά». Αυτά από τον Γκεβάρα τον Μάρτιο του 1960, σε μια ομιλία που διατηρεί την επικαιρότητά της. Αλλά από αυτά τα Ημερολόγια μοτοσικλέτας που σφράγισαν την ιστορία αυτής της ηπείρου, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν κράτησε τίποτα.

Όπως είπε σε συνέντευξή του ο εκπρόσωπος του κόμματος, Πάνος Σκουρλέτης, «κοινός παρονομαστής» των λαών στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι ο «αγώνας των εργαζομένων ενάντια στις ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, ενάντια στις αδηφάγες αγορές, στην κερδοσκοπία των αγορών και αγώνας για περισσότερη δημοκρατία». Στο πολιτικό λεξιλόγιο του ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπάρχουν πλέον οι όροι καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός ή μονοπώλιο, κεφάλαιο, εργοδοσία ή επιχειρηματίες, παρά νεοφιλελευθερισμός και αγορές. Αντίπαλο δέος σε αυτό το σύστημα δεν είναι άλλο από την «πραγματική δημοκρατία», μια έννοια λάστιχο. Στο πλαίσιο αυτό, οι δηλώσεις του Δημήτρη Παπαδημούλη, που άλλοτε θα ακούγονταν παράταιρες, σήμερα εντάσσονται απόλυτα στο νέο κλίμα: «Χρειαζόμαστε ηγεσία, σχέδιο, διάθεση σύγκρουσης με τα κακώς κείμενα για να αλλάξουν καταστάσεις», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος στο σταθμό Κόκκινο, αναπτύσσοντας το όραμά του που δεν έχει πολύ φιλόδοξους στόχους, αφού περιορίζεται στο «να γίνει η Ελλάδα μία κανονική, δημοκρατική χώρα στην Ευρώπη, με κράτος δικαίου και ισχυρό κοινωνικό κράτος, που να παράγει περισσότερο πλούτο και να τον μοιράζει δικαιότερα και να κατανέμει τις όποιες θυσίες απαιτούνται, δίκαια στο λαό». Αυτή είναι άραγε η «ανατροπή στην Ελλάδα και μήνυμα στην Ευρώπη», όπως έλεγε το προεκλογικό σύνθημα του κόμματος; Η δίκαιη κατανομή των απαιτούμενων θυσιών;

Σε πρόσφατη έρευνα της Μαρκ για το Έθνος της προηγούμενης Κυριακής, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ερώτηση για τη μετατόπιση των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Στο σύνολο των ερωτηθέντων, το μεγαλύτερο ποσοστό (34%) συγκεντρώνει η θέση να μετατοπιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε πιο κεντρώες θέσεις. Ανάμεσα όμως στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, οι περισσότεροι (38,3%) απαντούν ότι θέλουν το κόμμα τους να εκφράσει πιο ριζοσπαστικές θέσεις. Το ποια κατεύθυνση ακολουθεί η ηγεσία του κόμματος, είναι πλέον οφθαλμοφανές.

(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 30-12-2012)