Όπως παρατηρούν οι έμπειροι σχετικά με αυτοδιοικητικά, η προεκλογική περίοδος έχει ήδη αρχίσει. Ξεκίνησαν οι προκαταρκτικές, εν είδει τροχιοδεικτικών βολών, ανακοινώσεις υποψηφιότητας, η δραστηριότητα στα Δημοτικά Συμβούλια ανεβαίνει μαζί με την ένταση των φραστικών πυρών εντός τους, ενώ ήδη οι καμπάνιες ορισμένων υποψηφίων έχουν εγκαινιαστεί. Το καινούριο στοιχείο στις ερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές είναι ότι …κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πότε θα γίνουν. Σημείο και αυτό ίσως των μνημονιακών καιρών, είναι η πρώτη εκλογική μάχη, ο προσδιορισμός της οποίας έχει μια χρονική διακύμανση της τάξης του ενός και πλέον χρόνου!
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής ισχύοντα, η θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών λήγει τον Ιούνιο του 2014. Από τη σύνταξη και την ψήφιση του «Καλλικράτη» ήδη ήταν γνωστό πως η πρώτη μεταβατική δημοτική και περιφερειακή περίοδος θα ήταν περιορισμένη χρονικά στα 3,5 χρόνια και πως η ανάδειξη με εκλογές νέων τοπικών αρχών θα συνέπιπτε με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κανείς συνεπώς δεν αιφνιδιάστηκε από μια έκτακτη απόφαση.
Η πρώτη εκλογική μάχη ο προσδιορισμός της οποίας έχει χρονική διακύμανση 1,5 χρόνου
Κι όμως, εδώ και και καιρό έχει τεθεί το αίτημα να παραταθεί η τρέχουσα θητεία των δημοτικών και περιφερειακών διοικήσεων. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2012, το Έκτακτο Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, που συνήλθε στην Κομοτηνή, συμπεριέλαβε στο ψήφισμα που κατά πλειοψηφία υιοθέτησε, την εξής λιτή και αόριστη στην πρώτη ματιά διατύπωση, που ήταν όμως μεστή νοήματος: «Προτείνουμε όπως οι Δημοτικές Εκλογές να διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας, όπως ίσχυε μέχρι τώρα», όπερ μεθερμηνευόμενον, σημαίνει παράταση της θητείας και τροποποίηση του υπάρχοντος σχεδιασμού. Λίγο αργότερα, ο περιφερειάρχης Αττικής και πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών, Γιάννης Σγουρός, σε έκτακτο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας τον Αύγουστο του 2012, ζήτησε αυτολεξεί «να αποδεσμευτεί τον Ιούνιο του 2014 η ταυτόχρονη εκλογική διαδικασία Ευρωεκλογών και Εκλογών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ Βαθμού». Το αίτημα αυτό παρουσιάστηκε μάλιστα ως πάγια θέση των περιφερειαρχών της χώρας. Όπως εξήγησε ο Γιάννης Σγουρός τότε, «το 2015 τελειώνει όλο το πρόγραμμα των έργων του ΕΣΠΑ», ενώ σημείωσε την υποβάθμιση του χαρακτήρα των τοπικών εκλογών αν συνδυαστούν με την ευρωκάλπη.
Τον Φεβρουάριο ανακινήθηκε και πάλι το ζήτημα, όταν ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης στη Βουλή εγκάλεσε τη ΝΔ για «προεκλογικό ρουσφέτι» στο ΠΑΣΟΚ, μιλώντας για τη μετάθεση των εκλογών το 2015. Εκ μέρους της κυβερνητικής πλειοψηφίας απάντησε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Βασίλης Κεγκέρογλου, ο οποίος χωρίς να αρνηθεί το εναλλακτικό σχέδιο, κατέθεσε στα πρακτικά το παραπάνω ψήφισμα της ΚΕΔΕ ως απάντηση. Η Βουλή ασχολήθηκε εκ νέου με το θέμα στο τέλος του Φεβρουαρίου, όταν ο υπουργός Εσωτερικών ρωτήθηκε από τη Χρυσή Αυγή για το θέμα. Όπως είπε ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, «το υπουργείο Εσωτερικών ουδέποτε άνοιξε το θέμα της μετάθεσης του χρόνου διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών και δεν έχει τεθεί από κανένα κόμμα της συγκυβέρνησης». Ωστόσο συμπλήρωσε ότι το υπουργείο θα μελετήσει το θέμα τόσο από νομικής όσο και από πολιτικής άποψης και θα ενημερώσει σχετικά τη Βουλή, που θα κληθεί να αποφασίσει τι μέλλει γενέσθαι. Επομένως, άφησε ανοιχτό το ζήτημα.
Οι παράγοντες που θα επηρεάσουν την τελική απόφαση της κυβέρνησης είναι στην πραγματικότητα δύο: Το πολιτικό κλίμα όπως θα έχει διαμορφωθεί για τα κυβερνητικά κόμματα τους επόμενους μήνες και βεβαίως, τα οικονομικά της εκλογικής μάχης. Είναι δεδομένο ότι κάθε εκλογική διαδικασία, ακόμα και οι κάλπες για την αυτοδιοίκηση, κρίνει συνολικά πολιτικά ζητήματα και βέβαια, αποτελεί ένα ιδιότυπο δημοψήφισμα για την κυβερνητική πολιτική. Λέγεται ότι το αίτημα για μετάθεση της ημερομηνίας στηρίζουν κυρίως οι «πράσινοι» αιρετοί άρχοντες που ζητούν πολιτικό χρόνο για να μετριάσουν τις συνέπειες που υπολογίζουν ότι θα υποστούν από το γενικό κλίμα κατά του ΠΑΣΟΚ και της κυβερνητικής πολιτικής. Επιπλέον, είναι αλήθεια ότι στο παρασκήνιο βρίσκονται διαδικασίες διαλόγου μεταξύ ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και Οικολόγων Πράσινων για μια ευρύτερη κεντροαριστερή συνεργασία, που θα μπορούσε να δοκιμαστεί και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Το δεύτερο παράγοντα, αυτόν του κόστους μιας ξεχωριστής εκλογικής μάχης, επικαλείται η τρόικα, όπως αναφέρουν πληροφορίες. Η διπλή κάλπη (ευρωεκλογές και τοπικές) φέρνει σημαντική οικονομική επιβάρυνση, παράγοντας που στις μέρες μας δεν είναι αμελητέος.
Στα «κάγκελα» η αντιπολίτευση
Το ενδεχόμενο παράτασης του βίου των σημερινών δημοτικών και περιφερειακών αρχών εξοργίζει τις ανερχόμενες σε απήχηση δυνάμεις στην αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2012, με ανακοίνωση του Τμήματος Αυτοδιοίκησης του Συνασπισμού, χαρακτήρισε «θεσμικό πραξικόπημα με πολιτικές προεκτάσεις» κάθε ενδεχόμενο να αποφασίσει η Βουλή παράταση ή μείωση της θητείας των δημάρχων και περιφερειαρχών. Πιο πρόσφατα, ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Βούτσης, υπέβαλε σχετική ερώτηση στον υπουργό Εσωτερικών και επισήμανε: «Η ουσιαστική άρνηση της κυβέρνησης για μια δημόσια δέσμευση που θα ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο πολύμηνων διαρροών περί το θέμα, συνιστά δυστυχώς ευθεία παραδοχή ότι παραμένει ανοικτό ως ενδεχόμενο το να επιχειρηθεί ένα θεσμικό πραξικόπημα στον ευαίσθητο και κρίσιμο τομέα τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της περιφερειακής αυτοδιοίκησης». Επίσης, ο Νίκος Βούτσης σημείωσε ότι «στις κορυφές των κομμάτων της σημερινής συγκυβέρνησης αναζητούνται εναγωνίως μεθοδεύσεις για τη χειραγώγηση των, προ κρίσεως, πολιτικών συσχετισμών σε αντίθεση με το διαμορφούμενο νέο πολιτικό σκηνικό, με μετάθεση της ισχύος τους μέχρι το τέλος του 2015».
Ανάλογη τοποθέτηση έκανε και η Χρυσή Αυγή μέσω του δικού της κοινοβουλευτικού εκπροσώπου. Ο Χρήστος Παππάς κάλεσε τον υπουργό «να σταματήσει να παρανομεί» και απέδωσε τις σκέψεις για παράταση της ημερομηνίας εκλογών στο γεγονός ότι «τόσο στον δήμο της Αθήνας όσο και στους άλλους μεγάλους δήμους η Χρυσή Αυγή θα εκλέξει δήμαρχο από την πρώτη Κυριακή».
(Δημοσιεύτηκε στον Παλμό Γλυφάδας, 4-5-2013)
Γιώργος Λαουτάρης 