Τα σωσίβια του χτες, χαρακτηρίζονται βαρίδια του σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Συνασπισμό, στη συζήτηση που έχει ανοίξει ενόψει του «ιδρυτικού συνεδρίου» τον Ιούλιο, ενός φορέα που επισήμως βέβαια έχει ιδρυθεί από το 2003. Τότε, στο φως άλλων πολιτικών συσχετισμών και προτεραιοτήτων, η πολιτική συνεργασία δυνάμεων και η πλουραλιστική εκπροσώπηση σε όργανα και θέσεις, ήταν το ατού ενός πολιτικού χώρου που μιλούσε στο όνομα της «ανανέωσης» της Αριστεράς. Αντίθετα σήμερα, η κληρονομιά εκείνης της εποχής, η πολυφωνία και οι συνιστώσες, χαρακτηρίζονται προβλήματα προς οργανωτική επίλυση.
Κατάργηση συνιστωσών και μετατροπή τους σε τάσεις για τον περιορισμό των διαφωνιών
Καταλυτικά στη συζήτηση αυτή παρενέβη ο γραμματέας της Κεντρική Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού και συντονιστής της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Βίτσας, στο real.gr την Πέμπτη. «Το Συνέδριο έχει την ευθύνη να αποφασίσει για όλα», απάντησε κοφτά σε ερώτηση για το ενδεχόμενο διάλυσης των συνιστωσών. Και περαιτέρω εξέφρασε τη θέση ότι «στο νέο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα υπάρχουν ρεύματα, τάσεις, απόψεις όχι όμως κάθετες δομήσεις που λειτουργούν ως κόμμα μέσα στο κόμμα». Την πρωτοβουλία των κινήσεων, όπως είπε ο Δ. Βίτσας, θα την λάβει ο ίδιος ο Συνασπισμός, ο οποίος θα συγκαλέσει πρώτος το Διαρκές Συνέδριό του, το οποίο μέλλεται να είναι και το τελευταίο, αφού το σώμα αυτό «θα αποφασίσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι το κόμμα μας» κατά τη φράση του γραμματέα.
Πρόκειται για μια αναβάπτιση στα νέα δεδομένα της ιστορικής ρήσης του Λεωνίδα Κύρκου «ο ΣΥΝ είναι το σπίτι μας», που διατυπώθηκε σε μια περίοδο που η ρευστοποίηση προς το ΠΑΣΟΚ ήταν ακόμη ανοιχτό ενδεχόμενο. Τη φράση αυτή επανέλαβε το 2009 ο Δημήτρης Παπαδημούλης, θέλοντας τότε να εκφράσει τις ισχυρές αντιστάσεις των ανθρώπων της Κουμουνδούρου στην προοπτική διάχυσης στον τότε ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, μολονότι φαίνεται να δικαιώνεται το στοίχημα του ΣΥΡΙΖΑ, στην πραγματικότητα θριαμβεύει ο ηγεμονισμός του Συνασπισμού. Πλέον τίθεται ακόμη και οικονομικό ζήτημα για τις συνιστώσες: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη είναι ενιαίος φορέας, όλοι οι οικονομικοί πόροι του ανήκουν και τους διαθέτει για τους σκοπούς του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Τελεία», διευκρίνισε ο γραμματέας. Αυτό φυσικά συνιστά μια βασική στροφή στην τακτική της συμμαχίας, που είχε κατοχυρώσει την οικονομική αυτοτέλεια των συνιστωσών, οι οποίες εισέπρατταν την κρατική επιχορήγηση βάσει μιας συμφωνημένης αναλογίας.
Πλέον, η μάχη για την πολιτική ηγεμονία θα δίνεται με όρους προβολής στα μέσα ενημέρωσης και με αδιαφιλονίκητο φαβορί για την ήδη επικρατούσα άποψη
Το μοντέλο που επιδιώκεται να ισχύσει είναι αυτό που ισχύει μέχρι σήμερα στον Συνασπισμό: Ένα κόμμα με πολλές τάσεις και όχι πολλά κόμματα με μία συμμαχία. Το πρόβλημα ασφαλώς της διπλής ένταξης των μελών σε οργάνωση και σε συμμαχία, που ισχύει σήμερα είναι πρωτίστως πολιτικό και όχι οργανωτικό. Κι αυτό γιατί η υπαγωγή των πολιτικών ρευμάτων που εκφράζονται σήμερα μέσα από διαφορετικές οργανώσεις με τις ιστορικές τους διαδρομές σε ένα ενιαίο καθοδηγητικό κέντρο και μια μονοπρόσωπη ηγεσία, στα αστικά αρχηγικά πρότυπα, μειώνει δραστικά τις δυνατότητες άσκησης πίεσης από μεριάς των διαφωνούντων. Η πρώτες εκλογικές μάχες του ΣΥΡΙΖΑ σε επίπεδο εθνικών εκλογών δόθηκαν με παροχή εγγυήσεων από μεριάς ΣΥΝ για την πλουραλιστική εκπροσώπηση των συνιστωσών στις βουλευτικές έδρες. Πλέον, η μάχη για την πολιτική ηγεμονία θα δίνεται με όρους προβολής στα μέσα ενημέρωσης και με αδιαφιλονίκητο φαβορί για την ήδη επικρατούσα άποψη. Να υπογραμμιστεί πάντως, ότι τουλάχιστον από μεριάς του Αριστερού Ρεύματος εντός του ΣΥΝ, δεν έχει διατυπωθεί διαφωνία στην προοπτική αυτή. Σε τροπολογία που κατέθεσε το «Ρεύμα» στην τελευταία ΚΠΕ, αναφέρεται ως αναγκαία «η ουσιαστική δημοκρατική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ ως νέου, ενιαίου, πολυτασικού πολιτικού φορέα της ριζοσπαστικής Αριστεράς». Τίποτε ωστόσο δεν έχει κριθεί ακόμη.
Οπωσδήποτε όμως το οργανωτικό ζήτημα θα φουντώσει με αφορμή τις πολιτικές διαφωνίες αλλά και την πολιτική πραγματικότητα. Η εσωκομματική διαμάχη για την ευρωπαϊκή προοπτική και το κοινό νόμισμα σήμερα διεξάγεται σε χαμηλή ένταση. Αρθρογραφία βασικών στελεχών του οικονομικού επιτελείου του κόμματος, όπως ο Γιάννης Μηλιός, επιδιώκουν να βάλουν τελεία: Μια έξοδος από το ευρώ θα «ευνοήσει την εθνικοποίηση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις για το ποιος θα πληρώσει την κρίση», υποστήριξε στην Αυγή ο οικονομολόγος, ταυτίζοντας την αριστερή εκδοχή της αντι-ευρώ πολιτικής προοπτικής με την αστική. Κάτι που δεν έκανε για παράδειγμα ο Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος σε άρθρο του στη Νόιες Ντόιτσλαντ, υποστηρίζει χωρίς περιστροφές ότι «πρέπει να εγκαταλείψουμε το κοινό νόμισμα», με επιβολή «αυστηρών έλεγχων ώστε να ρυθμιστεί η ροή των κεφαλαίων» και «αυστηρή ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα».
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 12-5-2013)
Γιώργος Λαουτάρης 