Δεν θα κάνουμε εδώ το ρέκβιεμ της δημόσιας τηλεόρασης. Άλλωστε, στο εκρηκτικό πολιτικό τοπίο που πυροδότησε η αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης την Τρίτη 11 Ιουνίου να κλείσει οριστικά την ΕΡΤ, που προκάλεσε ακαριαίες μαζικές λαϊκές αντιδράσεις, τίποτα δεν είναι απίθανο για τη συνέχεια, ακόμη και μεγάλες ανατροπές. Αυτό όμως που επιβάλλεται να δείξει κανείς είναι το μέγεθος της παραποίησης και της υποκρισίας που είχε η ρητορική της κυβέρνησης προκειμένου να δικαιολογήσει στην κοινή γνώμη την πράξη της.
Εν αρχή ην τα οικονομικά: «Η ΕΡΤ, είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση μοναδικής αδιαφάνειας και απίστευτης σπατάλης. Κι αυτό τελειώνει σήμερα», ήταν τα λόγια του κυβερνητικού εκπροσώπου Σίμου Κεδίκογλου στην πρώτη του δήλωση, όταν άφησε «παγωμένους» τους πάντες. Πολλά ψέματα σε μία φράση: Πρώτο, «αδιαφάνεια» με διορισμένη από την κυβέρνηση διοίκηση, με ανάλογη κομματική στελέχωση των ανώτερων κλιμακίων και επιλογή προγραμμάτων και προσώπων, δεν μπορεί να υπάρξει σε ένα τόσο στενά ελεγχόμενο μηχανισμό. Δεύτερο, η καταγγελλόμενη «σπατάλη», ακόμη κι αν ίσχυε, δεν αφορούσε τον κρατικό προϋπολογισμό, από τον οποίο δεν άντλησε ποτέ κανένα ποσό η ΕΡΤ. Ο ίδιος άλλωστε ο Σίμος Κεδίκογλου, διαβεβαίωνε μία μέρα μετά τους ξένους ανταποκριτές Τύπου ότι «δεν είναι για οικονομικούς λόγους» η απόφαση για λουκέτο.
Ο ένοχος για την έλλειψη αξιοκρατίας μετατρέπεται σε μάρτυρα κατηγορίας
Τι συνέβη λοιπόν; Η εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά, ήταν σαφής στη συνέντευξη που παραχώρησε στο τελευταίο δελτίο ειδήσεων που μετέδωσε η ΝΕΤ, μιλώντας στην Έλλη Στάη: «Η ενημέρωση που υπήρξε από τη μεριά της κυβέρνησης, ήταν ότι η ΕΡΤ κλείνει και απολύονται όλοι γιατί πρέπει να πιάσουμε το στόχο των 2.000 ατόμων και όχι γιατί υπάρχουν οικονομικά ζητήματα διαχείρισης. Τα οικονομικά ζητήματα διαχείρισης μπορούσαν να έχουν αντιμετωπιστεί επί ένα χρόνο από τους αρμόδιους υπουργούς», είπε συγκεκριμένα, δηλώνοντας το αυτονόητο.
Κι όμως η ΝΔ το αρνείται! Με non paper, η λεωφόρος Συγγρού προσπάθησε να δώσει άλλη ερμηνεία: «Όσες φορές και αν επιχειρήθηκε οποιαδήποτε παρέμβαση ή εκσυγχρονισμός, η συνδικαλιστική αντίσταση των εργαζομένων δεν επέτρεψε οποιαδήποτε αλλαγή», γράφουν τα στελέχη της Ρηγίλλης στην άτυπη ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους. Το είπε όμως χαρακτηριστικά και ο Αντώνης Σαμαράς, μιλώντας την Τετάρτη το βράδυ: Οι αντιδράσεις στην απόφαση της κυβέρνησης «είναι οι τελευταίοι σπασμοί ενός συστήματος που καταρρέει». Αλήθεια, ποιος το οικοδόμησε αυτό σύστημα; Ποιος εξέθρεψε και ποιος γέννησε τους συνδικαλιστές στους οποίους σήμερα αποδίδεται όλο το ανάθεμα; Μη βιαστεί κανείς να απαντήσει, το ομολογεί η ίδια η Νέα Δημοκρατία στο non paper της: «Στην ΕΡΤ, ούτε ένας από τους εργαζόμενους δεν έχει προσληφθεί με αξιοκρατικά κριτήρια, αλλά με επιλογές της εκάστοτε διοίκησης, που επιλέγετο από την εκάστοτε κυβέρνηση». Τώρα λοιπόν ο ένοχος μετατρέπεται ξαφνικά σε μάρτυρα κατηγορίας, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα τον εαυτό του από την ευθύνη!
Χαρακτηριστική είναι επίσης η επιχείρηση απαξίωσης του έργου που προσφέρει η δημόσια τηλεόραση. Πρόκειται για το χυδαίο επιχείρημα του «4%», το οποίο χρησιμοποίησε τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο Σίμος Κεδίκογλου. «Μιλάμε για περίπου 300 εκατομμύρια τα οποία πετυχαίνουν να αποσπάσουνε το ενδιαφέρον του 4% των Ελλήνων», είπε συγκεκριμένα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Μπορούμε εύκολα να φανταστούμε τα πρότυπα των κυβερνώντων για τη «Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία, Ίντερνετ και Τηλεόραση», αλλιώς ΝΕΡΙΤ ΑΕ που σκοπεύουν να ιδρύσουν: Λίγες επενδύσεις, υψηλές τηλεθεάσεις – άρα στο δρόμο που χάραξε προφανώς ο …Σουλεϊμάν.
Και πότε με το καλό θα ανοίξει η «νέα δημόσια τηλεόραση» που κατά τον πρωθυπουργό «δεν έκλεισε ποτέ»; Άγνωστο! «Μέσα στο καλοκαίρι» είπε αόριστα ο Σίμος Κεδίκογλου, κάτι που σημαίνει ότι η διακοπή προγράμματος μπορεί να διαρκέσει μήνες. Ούτε σε τριτοκοσμικά μέρη δεν λαμβάνονται τέτοιες αυταρχικές αποφάσεις. Ούτε σε περιόδους πολέμων και κατοχής δεν κόβεται στον πολιτισμένο κόσμο το δημόσιο τηλεοπτικό σήμα. Ας μην πάμε όμως μακριά. Ο ίδιος άνθρωπος που μιλώντας εξ ονόματος του Αντώνη Σαμαρά εξήγγειλε διά τηλεοράσεως το κόψιμο του δημόσιου σήματος, έλεγε πριν ένα χρόνο: «Η ΕΡΤ είναι δημόσια περιουσία και αυτό που βλέπουμε, η συρρίκνωση και απαξίωσή της είναι προς όφελος ιδιωτικών αλλά και ξένων συμφερόντων και δεν θα αφήσουμε αυτό να γίνει». Θαυμάζουμε σταθερότητα και ειλικρίνεια.
Η μάχη για την ενημέρωση
Η «μαύρη οθόνη» που έπεσε στις δημόσιες τηλεοπτικές συχνότητες δεν είναι ξεκομμένη από τη μεγάλη σύγκρουση που βρίσκεται αυτήν την περίοδο σε εξέλιξη γύρω από το μέλλον της ενημέρωσης. Το ντόμινο πυροδότησε η απόφαση του ιδιοκτήτη του Star, Γιώργου Βαρδινογιάννη, να τροποποιήσει ριζικά το χαρακτήρα του καναλιού του, φέρνοντας στο δελτίο ειδήσεων τον Νίκο Χατζηνικολάου, που θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο. Ο ίδιος επιχειρηματίας είναι μέτοχος όμως και στο Mega. Οι δε συνέταιροί του, ο ΔΟΛ και ο Πήγασος, δηλαδή οι Σταύρος Ψυχάρης και Φώτης Μπόμπολας, απειλούν με «έξωση» τον Γ. Βαρδινογιάννη από το Mega και ήδη παίζεται πολύ μεγάλο παρασκήνιο στο φόντο αυτό, με δεδομένο μάλιστα ότι το Mega καταγράφει ζημίες 8 εκατ. ευρώ ήδη για το πρώτο εξάμηνο του 2013, ενώ επίκειται αύξηση του μετοχικού του κεφαλαίου κατά 15 εκατ. ευρώ.
Η πολιτική ενεργοποίηση του Star και μάλιστα σε αντιμνημονιακή (όπως φαίνεται) κατεύθυνση ασφαλώς και αλλάζει δραματικά τις ισορροπίες στην ενημέρωση και όχι μόνο, αν δεχτεί κανείς ότι τα κανάλια δεν περιορίζονται στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία, αλλά παράλληλα κινούν κάποια νήματα της εξουσίας. Σε αυτόν τον καμβά, η επαναθεμελίωση της δημόσιας τηλεόρασης σε μια καθαρά κομματική βάση, όπου θα προσλαμβάνονται αποκλειστικά δημοσιογράφοι που θα δεχτούν να αποτελούν τυφλά όργανα μιας κυβέρνησης, είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη.
(Δημοσιεύτηκε στον Παλμό Γλυφάδας, 15/6/2013)
Γιώργος Λαουτάρης 