Στην ομιλία του στο Λευκό Πύργο τον Σεπτέμβριο, ο Αλέξης Τσίπρας ενθουσίασε το συγκεντρωμένο πλήθος κάνοντας λόγο για τη Φεντερασιόν, τον Μάη του ’36 των καπνεργατών και απειλώντας τους τραπεζίτες ότι «θα περάσουν από το ταμείο και θα αφήσουν τα κλειδιά». Στην ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Όστιν στο Τέξας τη Δευτέρα, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ έκανε προτάσεις για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έτεινε χείρα συνεργασίας με την Ουάσινγκτον και έκλεισε με μια φράση του Αβραάμ Λίνκολν. Δεν ξέρουμε αν εκεί ενθουσίασε το ακαδημαϊκό αμερικανικό κοινό του συνεδρίου που είχε θέμα «Μπορεί να διασωθεί η Ευρωζώνη;», όμως στην Ελλάδα κάποιοι μετά από την παρέμβαση αυτή, κοιμούνται πιο ήσυχοι.
Κι αυτό γιατί με την ομιλία αυτή φαίνεται να εγκαταλείπεται ή τουλάχιστον να αδυνατίζει το απειλητικό για την τάξη πραγμάτων δόγμα που μέχρι τώρα πρέσβευε ο ΣΥΡΙΖΑ, ότι δηλαδή στην περίπτωση ακραίων εκβιασμών από τους δανειστές, «είμαστε έτοιμοι και για τα χειρότερα ενδεχόμενα». Τώρα το βάρος πέφτει αλλού: «Υπάρχουν πολλοί, οι οποίοι ζουν μέσα στην κρίση, για τους οποίους το σημαντικό ερώτημα δεν είναι αν η ευρωζώνη μπορεί να σωθεί, αλλά εάν πρέπει να σωθεί», ανέλυσε ο Αλέξης Τσίπρας για να καταλήξει ότι «η θέση μας για το θέμα αυτό είναι σαφής: Η ευρωζώνη πρέπει να σωθεί». Η μόνη παραχώρηση στον ευρωσκεπτικισμό ήταν η παραδοχή από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ότι «η ευρωζώνη μπορεί να ήταν λάθος» ως προς τις ιδρυτικές της συνθήκες. Όμως κατά τον Αλέξη Τσίπρα το ζήτημα αυτό είναι απολύτως θεωρητικό ή όπως γλαφυρά το έθεσε, «προτιμώ να αφήσουμε στους ιστορικούς αυτή τη συζήτηση. Δεν έχει σημασία σήμερα».
Έχει ενδιαφέρον πώς δικαιολογείται η στάση αυτή: «Σήμερα η ευρωζώνη υπάρχει» τόνισε, χρωματίζοντας την τελευταία λέξη με τη δύναμη ενός τετελεσμένου το οποίο …φυγείν αδύνατον. Κατά τον Αλέξη Τσίπρα, «οι άμεσες εναλλακτικές είναι χειρότερες, μια έξοδος δεν θα ωφελήσει κανέναν». Βεβαίως, σήμερα υπάρχουν επίσης καπιταλισμός, σχέσεις ιδιοκτησίας, εκμετάλλευση, ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, πόλεμοι, παγκόσμια οικονομική κρίση, φτώχεια. Οπότε, τούτων δοθέντων, το μόνο που μένει να αλλάξουμε είναι η κυβέρνηση, που είναι άλλωστε και το πιο αναλώσιμο υλικό αυτού του συστήματος εξουσίας. Και το τι έφταιξε για όλα αυτά θα το βρουν οι επιστήμονες κάποια στιγμή…
Το ιστορικό ρεύμα που εκφράζει η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ συνδέθηκε με δύο λέξεις κλειδιά όλα τα χρόνια από τη γέννησή του: Ανανέωση και πρόοδος. Κι όμως, από ρητορική υπερβολή ή βαρύ πολιτικό ολίσθημα, ο Αλέξης Τσίπρας είπε κατά λέξη στο Τέξας ότι «αυτό που επιδιώκουμε είναι η σημερινή Ευρώπη να επιστρέψει στις πρακτικές και τις επιδιώξεις αυτών των παλαιών αξιών». Οι «παλαιές αξίες» είναι κατά τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ οι προ νεοφιλελευθερισμού αρχές της ΕΕ: «Όχι άλλοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι. Καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα κοινωνικό συμβόλαιο, που σημαίνει ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικής ένταξης, κοινωνικής ασφάλισης, δημόσιας εκπαίδευσης, υγείας και πρόνοιας και σταδιακή σύγκλιση του βιοτικού επιπέδου των φτωχότερων περιφερειών προς τα πρότυπα των πιο εύρωστων χωρών». Μα ήταν η χρεωκοπία αυτών των πολιτικών στο έδαφος της κρίσης που οδήγησε στο νεοφιλελευθερισμό! Σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή στις ρίζες της ΕΕ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αριστερή οπτική των πραγμάτων.
Ο Αλέξης Τσίπρας προφύλαξε το αμερικανικό κοινό του από τις προχωρημένες προτάσεις που ηχούν λυτρωτικά για τους Έλληνες εργαζόμενους όταν τις ακούν από δυνάμει κυβερνητικά στελέχη, όπως «νέα σεισάχθεια» και «κρατικοποίηση τραπεζών». Αντιθέτως, η πρότασή του για τον τραπεζικό τομέα ήταν η εξής: «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης θα πρέπει να τοποθετήσει όλες τις τράπεζες κάτω από μία ενιαία αρχή και να δημιουργήσει ένα ενιαίο ταμείο ασφάλισης σε επίπεδο ευρωζώνης». Επιπλέον, για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, άφησε στην άκρη τα περί αναδιανομής εισοδήματος που θα προκύψει από την φορολόγηση του πλούτου, για να υιοθετήσει τον αμερικανικό τρόπο επίλυσης τέτοιων ζητημάτων: «Η Ευρώπη θα μπορούσε να επιλέξει στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής να χρησιμοποιήσει τα κέρδη που συσσωρεύονται στο εσωτερικό του συστήματος των κεντρικών τραπεζών της για να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα κουπονιών διατροφής – όπως συμβαίνει στην Αμερική», είπε. Μια ελεήμων ΕΕ είναι εφικτή!
Τέλος, σε ό,τι αφορά τα απαραίτητα κεφάλαια για την ανάπτυξη, η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα ήταν αποστομωτική. Πηγή θα είναι κατά τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ τα ποσά των διαρθρωτικών ταμείων που δεν έχουν απορροφηθεί αυτά τα χρόνια. Πρότεινε μάλιστα τους πόρους αυτούς να τους διαχειριστούν «η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων». Και επειδή, όπως είπε, ήταν λόγω γραφειοκρατίας που πήγαν αναξιοποίητα τα χρήματα αυτά, τώρα η διαχείρισή τους θα γίνει «χωρίς την ανάμειξη του ελληνικού κράτους» και με την προϋπόθεση «να επενδύουν στα ελληνικά πρότζεκτς στη βάση καθαρών τραπεζικών αρχών». Αλήθεια, αυτή η θέση συμβαδίζει με τις παλαιές αρχές της ΕΕ;
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 10-11-2013)
Γιώργος Λαουτάρης 