Τακτικές κινήσεις που φέρνουν το όχημα του ΣΥΡΙΖΑ στα περίχωρα της σοσιαλδημοκρατίας επιλέγει μεθοδικά η ηγεσία του Συνασπισμού. Η ανανεωμένη πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για «ευρεία συμπαράταξη» των αντιμνημονιακών δυνάμεων που θα φέρει ένα «νέο συνασπισμό εξουσίας» συνιστά στην πραγματικότητα μια επανάληψη της συνταγής που ακολουθήθηκε στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές με το ψηφοδέλτιο του Αλέξη Μητρόπουλου, η οποία ελπίζεται ότι θα φέρει διαφορετικά αποτελέσματα.
Αλαβάνος
Αλέκος Αλαβάνος: Μέτωπο μεν, ΣΥΡΙΖΑ δε…
Οργανωτική πλειοδοσία και προγραμματική αναζήτηση χαρακτηρίζουν τα βήματα συγκρότησης του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής, που πραγματοποιεί αυτό το Σαββατοκύριακο στο αμφιθέατρο της ΑΣΟΕΕ την Πανελλαδική του Συνάντηση. Ειλημμένη απόφαση των συμμετεχόντων είναι να τερματιστεί η ιδιότυπη μονοπρόσωπη εκπροσώπηση του Μετώπου από τον Αλέκο Αλαβάνο και πλέον να λάβει μονιμότερα χαρακτηριστικά η συμμαχία.
Για το λόγο αυτό κυκλοφόρησε και θα συζητηθεί στη Συνάντηση κείμενο με επτά κανόνες λειτουργίας. Σ’ αυτό ξεκαθαρίζεται ότι το Μέτωπο «δεν αποτελεί κόμμα ή οργάνωση, αλλά συνάντηση συλλογικοτήτων, κινημάτων, προσώπων» και διαπιστώνεται η μεταβατική κατάστασή του. Από τη Συνάντηση της ΑΣΟΕΕ θα εκλεγεί το Συντονιστικό του Μετώπου, στο οποίο αναδεικνύονται αριστίνδην κάποια μέλη ως εκπρόσωποι των συνιστωσών και με ψηφοφορία τα υπόλοιπα. Ως ορίζοντας του νέου οργάνου τίθεται το προσεχές φθινόπωρο. Απαντώντας έμμεσα στις ατολμίες του οργανωτικού μοντέλου του ΣΥΡΙΖΑ, το Μέτωπο θεσπίζει ψήφο για όλα τα μέλη και ορίζει ότι καμία συνιστώσα δεν μπορεί να ελέγχει πάνω από το 30% των μελών του Συντονιστικού.
Η πολιτική πρόταση προς τη Συνάντηση συνιστά ένα κράμα εξεγερτικών καλεσμάτων μαζί με μια θεσμική απάντηση στο ζήτημα της εξουσίας. Συγκεκριμένα, ως κεντρική θέση παρουσιάζεται το σχήμα «λαϊκή εξέγερση, να φύγει η κυβέρνηση, μέτωπο, υπάρχει άλλος δρόμος», την ίδια στιγμή όμως ως στρατηγικός στόχος τίθεται η «προοδευτική αριστερή λύση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας και η συγκρότηση, με πυρήνα όλες τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά και με τη συμμετοχή της ριζοσπαστικής οικολογίας και των δυνάμεων που διαφοροποιούνται οριστικά από τις επιλογές της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, μιας νέας λαϊκής πλειοψηφίας ικανής να οδηγήσει στην ήττα του νεοφιλελευθερισμού και των επιλογών του».
Δειλά βήματα χαρακτηρίζουν τη στάση του Μετώπου απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση φανερώνοντας εσωτερικές αντιθέσεις. Μολονότι δηλώνεται ότι «η συμμετοχή στην ευρωζώνη, το ευρώ δεν αποτελεί ταμπού», δεν υπάρχει στο κείμενο κριτική στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Έτσι, ο ευρωσκεπτικισμός εξαντλείται στο νόμισμα: «Ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα οικονομικής αναγέννησης και κοινωνικής προστασίας είναι σαφές ότι είναι εντελώς αδύνατο να υπάρξει στα πλαίσια της ζώνης του ευρώ», δηλώνεται.
Σημαντικό στοιχείο για τη φυσιογνωμία του εγχειρήματος είναι το γεγονός ότι παρά τη σαφή τάση του Μετώπου να καταστεί ανεξάρτητος πόλος, ο βηματισμός του γίνεται εντός του πλαισίου του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, για το ΣΥΡΙΖΑ, «η μικρή περιπετειώδης αλλά αξιόλογη ιστορία του, η στήριξή του στα κινήματα του άρθρου 16 και του Δεκέμβρη, η αρχική ενωτική και κινηματική δυναμική του, η ελπίδα που είναι ακόμα ζωντανή σε πολλά μέλη του, του επιτρέπουν να παίξει ένα σημαντικό ρόλο».
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 26-3-2011)
Σε γενική δοκιμασία ο ΣΥΡΙΖΑ με κείμενο διαφωνίας
Η Κουμουνδούρου θυσιάζει τον ΣΥΡΙΖΑ στο βωμό της συνάντησης με τη σοσιαλδημοκρατία
Η σχετική συζήτηση ήταν βέβαια αναπόφευκτη από τη στιγμή που οι δυνάμεις του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής και η ηγεσία του Συνασπισμού ανακοίνωσαν ότι υποστηρίζουν διαφορετικές υποψηφιότητες. Το γεγονός ωστόσο ότι οι αντιθέσεις βγαίνουν στην επιφάνεια τόσο νωρίς, δείχνει ότι οι διεργασίες που κυοφορούνται, ενδεχομένως θα επηρεάσουν και το σημερινό αποτέλεσμα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ «απέτυχε να προωθήσει το βασικό λόγο δημιουργίας του, την ενότητα της Αριστεράς», διαπιστώνουν τα στελέχη της Γραμματείας και οι δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ως στοιχεία που επέτειναν την κρίση κατονομάζουν «τα διαφορετικά σχέδια και τις αποκλίνουσες στρατηγικές αφενός της ηγεσίας του Συνασπισμού και αφετέρου των δυνάμεων του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής». Δηλώνουν επίσης ότι «μετά τις εκλογές δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μην έχει συμβεί τίποτε» και δεσμεύονται να παρουσιάσουν αναλυτικά και δημόσια τις θέσεις τους. Οι υπογράφοντες αποφεύγουν να πάρουν θέση ποιον από τους δύο συγγενείς συνδυασμούς στηρίζουν και αναφέρονται γενικά στην «αριστερή ψήφο κατά του μνημονίου». Είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα τρίτο πόλο εντός του ΣΥΡΙΖΑ, που τοποθετείται ανάμεσα στις «ακρότητες» Συνασπισμού και Αλαβάνου.
Τι οδήγησε όμως σε αυτή τη δημόσια διαφοροποίηση, δύο μέρες πριν την κάλπη; Την απάντηση δίνει η ολοένα αυξανόμενη προβολή από το Συνασπισμό, της συμμαχίας του με τις «δυνάμεις του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ». Όπως έχει κατ’ επανάληψη ξεκαθαρίσει ο Αλέξης Τσίπρας, η συνάντηση αυτή δεν είναι παροδική. Δεν είναι όμως ούτε και μια συμφωνία αρχών με προοπτική. Όπως είπε κατά τη διακαναλική συνέντευξη την Κυριακή ο πρόεδρος του Συνασπισμού, μετά από ερώτηση του Πριν, «εμείς όταν βρεθήκαμε με τον κ. Μητρόπουλο δεν του είπαμε να αλλάξει άποψη. Εμείς τον θέλουμε ακριβώς γιατί πιστεύουμε ότι είναι έντιμος». Πρόκειται για κεντρική πολιτική επιλογή που συνιστά ένα βήμα μπροστά αλλά και δύο πίσω: Μπροστά υπολογίζει ότι θα πάει ο Συνασπισμός σε εκλογικά ποσοστά, αν συναντηθεί και με τη μεγάλη δεξαμενή των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Όμως βήμα πίσω αποτελεί η απόφαση να παραδώσει εθελοντικά την ηγεμονία και το «τιμόνι» σε ένα στέλεχος που δεν σταματά να αναπολεί το ΠΑΣΟΚ της 3ης Σεπτέμβρη. Και βέβαια, οπισθοχώρηση είναι και η «θυσία» του ΣΥΡΙΖΑ όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα, στο βωμό της προνομιακής συμμαχίας με σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις.
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 7-11-2010)
Ο Αλέκος Αλαβάνος και το γαλατικό χωριό
Αυταπάτες για την αυτοδιοίκηση και υποβάθμιση του μαζικού κινήματος, χαρακτηρίζουν την υποψηφιότητα Αλαβάνου.
Αν τολμούσαμε να κάνουμε από τα αριστερά κριτική στον… Αστερίξ, θα λέγαμε ότι στο χωριό του ποτέ δεν ζήτησαν έξοδο της Γαλατίας από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Και ότι οι κάτοικοι του χωριού είχαν περιθωριακό ρόλο στην πλοκή, αφού εκπροσωπούνταν σε μόνιμη βάση από τους δύο πρωταγωνιστές. Με τις αναγκαίες αναπροσαρμογές, η ίδια κριτική στέκει και για το εγχείρημα του Αλέκου Αλαβάνου στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας. Το πρόγραμμα της Ελεύθερης Αττικής υποβαθμίζει καίρια το ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΟΝΕ και δεν υιοθετεί καν το αίτημα εξόδου από το ευρώ, όπως υποστηρίζουν οι αριστεροί οικονομολόγοι.
Φυσικά, για έξοδο από την ΕΕ, ούτε σκέψη. «Δεν δίνουμε όρκο παραμονής στο ευρώ», αρκέστηκε να πει ο Αλ. Αλαβάνος στην εκδήλωση του Αριστερού Βήματος την Παρασκευή, περιγράφοντας ένα πλαίσιο δράσης και αιτημάτων πάντα εντός τη ευρωζώνης. Παρόλο που ο χαρακτήρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ αντιλαϊκός με τη συμμετοχή της στην τρόικα, ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος δεν φαίνεται ακόμη πρόθυμος να πάρει οριστικό διαζύγιο με τον ευρωπαϊσμό. Πριν μια δεκαετία το επιχείρημα που πρόβαλε το ρεύμα της ευρωκομμουνσιμού ήταν ότι υπάρχει δυνατότητα μεταστροφής της ΕΕ σε Ευρώπη των λαών. Τώρα το επιχείρημα είναι «εκτός ευρώ το χάος», κι αυτό παρά τις περί του αντιθέτου επιστημονικές αναλύσεις που έχουν ήδη κατατεθεί.
Παράλληλα, ο Αλέκος Αλαβάνος μετατρέπει την πολιτική από πεδίο δράσης και παρέμβασης του μαζικού κινήματος, σε «παιχνίδι» για παράγοντες. Αφαιρεί κάθε «αρμοδιότητα» από το μαζικό και εργατικό κίνημα, για να συγκεντρώσει όλα τα πολιτικά καθήκοντα στο πρόσωπο του περιφερειάρχη. Στην πολιτική όμως δεν υπάρχει μαγικός ζωμός. Και στην εποχή μας ο «Ιούλιος Καίσαρας» είναι ισχυρότερος.
Δύο σημεία από την συνέντευξη του Αλέκου Αλαβάνου στο Δρόμο, τράβηξαν την προσοχή. Η φράση του πρώην προέδρου του Συνασπισμού που έδωσε και τον πρωτοσέλιδο τίτλο, «Για να βρούνε οι νέοι δουλειά, είμαστε έτοιμοι να πάμε και φυλακή». Και η αποστροφή ότι ο θεσμός της περιφέρειας μπορεί να γίνει «ανατρεπτικός». Ο Αλέκος Αλαβάνος τραβά στα άκρα μια διαχειριστική λογική για την τοπική αυτοδιοίκηση, αναπαράγοντας τη γνωστή στην Αριστερά αυταπάτη ότι «τα πρόσωπα κάνουν τους θεσμούς». Αυτό σημαίνει ότι στο πλαίσιο της δεδομένης πολιτικής μπορούν να υπάρξουν φιλολαϊκά ρήγματα, αρκεί να βρεθούν τα κατάλληλα πρόσωπα στην κατάλληλη θέση.
«Η πρώτη περιφερειακή αρχή της Αττικής θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό αν θα είναι [σ.σ. ο νέος θεσμός] υπαλληλικός σύμφωνα με τον “Καλλικράτη” ή ανατρεπτικός σύμφωνα με την Ελεύθερη Αττική», είπε ο Αλ. Αλαβάνος. Πρόκειται για αναπαλαίωση μιας λαθεμένης πλευράς της θεωρίας του μαρξιστή Ν. Πουλαντζά, ότι εντός του κράτους μπορούν να εξισορροπηθούν οι ταξικοί ανταγωνισμοί, αν καταληφθούν από την Αριστερά καίρια πόστα. Η αλήθεια όμως είναι ότι όσες προσλήψεις κι αν έκανε ένας περιφερειάρχης Αττικής στις υπηρεσίες των δήμων, το πρόβλημα της ανεργίας δεν θα λυνόταν ούτε στο ελάχιστο. Πόσω μάλλον που το σχέδιο Καλλικράτης δεν πρόκειται να πνίξει τις περιφέρειες και τους δήμους στο ρευστό, ώστε αν θέλει κάποιος αιρετός να μπορεί να ασκήσει κοινωνική πολιτική, όπως αφήνει να εννοηθεί η ρητορική του Αλέκου Αλαβάνου. Το αντίθετο, η νέα δομή έρχεται να μετατρέψει τους θεσμούς αυτούς σε σκληρούς φορομπηχτικούς μηχανισμούς που μοιράζουν τη λιτότητα και τη φτώχεια, υλοποιώντας ένα σχέδιο δραστικής συρρίκνωσης κοινωνικών υπηρεσιών και ιδιωτικοποίησής τους.
Επιπλέον, ο συνδυασμός του Αλέκου Αλαβάνου δεν τοποθετείται για την προοπτική της Αριστεράς. Στο καίριο ερώτημα, «μετά το μνημόνιο τι;», η απάντηση δεν μπορεί να είναι «προοδευτικές περιφέρειες». Το πολιτικό σχέδιο του Μετώπου Ανατροπής και Αλληλεγγύης φαίνεται να περιλαμβάνει μόνο τα κεφάλαια που αφορούν τις εκλογές και την εντός μνημονίου και «Καλλικράτη» διαχείριση των πραγμάτων. Λείπει με άλλα λόγια μια στρατηγική πρόταση για το μέλλον των αγώνων και του κινήματος.
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 17-10-2010)
Αντι-μνημονιακός αλλά ευρω-εμμονικός
Κατηγορηματικά κατά του αιτήματος για έξοδο από το ευρώ τάχθηκε ο Αλέξης Τσίπρας
«Καμία ανοχή απέναντι στην κυβέρνηση του μνημονίου. Η κοινωνία οφείλει να αντισταθεί, να υπερασπιστεί το δικαίωμά της στη ζωή και στην αξιοπρέπεια», τόνισε χαρακτηριστικά σαν μήνυμα προς την κοινωνία ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο πρόεδρος του Συνασπισμού πρόφερε 23 φορές τη λέξη «μνημόνιο». Ο κεντρικός ρόλος που θα διαδραματίσει άλλωστε το σύνθημα κατά του μνημονίου, αποτυπώνεται και στον τίτλο που επιλέχθηκε να κοσμεί το ψηφοδέλτιο που θα στηρίξει ο Συνασπισμός με επικεφαλής τον Αλέξη Μητρόπουλο: «Αττική συνεργασία – όχι στο μνημόνιο». Γεγονός παραμένει ωστόσο ότι η στενή «αντι-μνημονιακή» γραμμή του Συνασπισμού δοκιμάζεται για την αποτελεσματικότητά της. Πρώτον, επειδή την καταδίκη του μνημονίου προβάλλουν ως πρώτο σύνθημα και οι δύο όμορες αλλά αντίπαλες υποψηφιότητες του Αλ. Αλαβάνου και του Γιάννη Δημαρά, εκτός βέβαια από τα ψηφοδέλτια της Λαϊκής Συσπείρωσης που υποστηρίζεται από το ΚΚΕ και το συνδυασμό που θα στηρίξει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Δεύτερον, μια ρηχή αντίθεση στο μνημόνιο εγείρει σοβαρό θέμα για το δεύτερο γύρο των εκλογών: Στην πολύ πιθανή περίπτωση τα δύο ψηφοδέλτια του δεύτερου γύρου να υποστηρίζονται από την κυβέρνηση το ένα και τη ΝΔ το άλλο, τότε αυτό το «όχι» οδηγεί στον αντι-μνημονιακό Σαμαρά.
Παρά τον «ανένδοτο» απέναντι στην τρόικα, τα πολιτικά πυρά του Συνασπισμού εξακολουθούν να αποφεύγουν επιμελώς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ερώτηση του Πριν για τη θέση του κόμματος ως προς το ευρώ και την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, ο Αλέξης Τσίπρας, ευρωπαϊκότερος των ευρωπαϊστών, απάντησε ότι η θέση για έξοδο από το ευρώ υποστηρίζεται «στους ισχυρούς νεοφιλελεύθερους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και σε «ισχυρά λόμπι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού». Ακόμα είπε ότι αυτές είναι «αδιέξοδες λύσεις» και πως οδηγούν στην «αλβανοποίηση της χώρας». Ο αδιάλλακτος φιλοευρωπαϊσμός πάντως, εκτός από ρήξη με δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει και ρήγμα στο εσωτερικό του κόμματος. Υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη τάχθηκε για παράδειγμα στέλεχος του Συνασπισμού σε εκδήλωση Οικονομολόγων την προηγούμενη εβδομάδα, δείχνοντας ότι το συγκεκριμένο αίτημα έχει σοβαρή απήχηση, που έσπευσε να περιορίσει ο Αλ. Τσίπρας.
Συγχρόνως, σοβαρά εμπόδια υψώνονται στην κεντρική επιλογή του Συνασπισμού να προωθήσει τη «συνάντηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς με δυνάμεις από το ΠΑΣΟΚ» που διαχωρίζουν τη θέση τους από την κυβερνητική πολιτική. Η στήριξη της υποψηφιότητας του Αλ. Μητρόπουλου στην περιφέρεια Αττικής ως βασικός άξονας αυτής της τακτικής, έγινε με το σκεπτικό ότι μπορεί να θυσιαστεί η …ΡΙΖΑ, θα ανθίσει όμως έπειτα μια ευρύτερη πλειοψηφία. Πράγματι, η επιμονή στο πρόσωπο του εργατολόγου ώθησε στην ντε φάκτο διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, με την αυτόνομη κάθοδο του «μετώπου ανατροπής και αλληλεγγύης» υπό τον Αλέκο Αλαβάνο. Παρόλ’ αυτά, η ταυτόχρονη ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Γ. Δημαρά, διαγραμμένου από το ΠΑΣΟΚ λόγω της άρνησής του να ψηφίσει το μνημόνιο, ναρκοθέτησε το δεύτερο σκέλος του σχεδίου. Άλλωστε, η αυτόνομη κάθοδος της Δημοκρατικής Αριστεράς, με τον Γρ. Ψαριανό στην ίδια περιφέρεια, φιλοδοξεί να αντλήσει ψήφους από την ίδια πολιτική δεξαμενή.
Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, η ηγεσία του Συνασπισμού αναδιπλώθηκε υιοθετώντας τη γνωστή στην Αριστερά εγωιστική συνταγή: Βολές κατά πάντων συγγενών δυνάμεων και αυτοεπιβεβαίωση. Στη βροχή ερωτημάτων από δημοσιογράφους για τις ευθύνες της πολυδιάσπασης του χώρου, ο Αλέξης Τσίπρας δεν φείσθηκε χαρακτηρισμών: «Προσωπικές επιλογές και μικροκομματικές επιδιώξεις» απέδωσε με νόημα σε όσους δεν ακολούθησαν το βηματισμό του Συνασπισμού. «Ελπίζω όταν φτάσω κι εγώ τα 60, να έχω τουλάχιστον 20 χρόνια που θα έχω αποχωρήσει από τον προεδρικό θώκο», είπε χαρακτηριστικά σε ερώτηση για το ρόλο του Αλ. Αλαβάνου, του Λ. Κύρκου και του Φ. Κουβέλη, για να συμπληρώσει το θυμόσοφο «τα στερνά τιμούν τα πρώτα». Για «στήριξη της σοσιαλδημοκρατίας στη χειρότερη δυνατή στιγμή της» κατηγόρησε τη Δημοκρατική Αριστερά. Ενώ για την υποψηφιότητα Δημαρά σημείωσε πως «όσοι κάνουν τεχνάσματα, παίζουν επικίνδυνο παιχνίδι». Την ίδια στιγμή, ο Αλ. Τσίπρας θύμισε πως εκλέχθηκε με ποσοστά άνω του 70% σε δύο διαδοχικά συνέδρια και υπογράμμισε ότι η αυτοκριτική του είναι «στη διάθεση του κόμματος και της ελληνικής κοινωνίας».
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 19-9-2010)
Γιώργος Λαουτάρης 