Όταν έχεις το πάνω χέρι, δεν πιέζεις ποτέ τον άλλον, του αφήνεις περισσότερο χώρο, έλεγε ο Θανάσης.
Καθολική αναγνώριση
Ήταν όλοι εκεί. Οι σύντροφοί του από το ΝΑΡ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, από την Πρωτοβουλία Κατοίκων Γλυφάδας και την Αριστερή Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία με την οποία εκλέχτηκε πρόσφατα δημοτικός σύμβουλος. Συνάδελφοί του από την Ολίμπικ Κέτερινγκ και τον ΟΑΕΔ, φίλοι, συμμαθητές του γιου του Χρήστου. Εκεί ήταν και οι συνάδελφοί του στο Δημοτικό Συμβούλιο, ο Δήμαρχος Γλυφάδας Κώστας Κόκορης, ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Γλυφάδας, Σταύρος Τασσος, ο πρώην Δήμαρχος Στέλιος Λανδράκης. Ο Δήμαρχος Ελληνικού Χρήστος Κορτζίδης, η Πολιτική Κίνηση Γλυφάδας του Συνασπισμού. Την ημέρα του θανάτου του, την Τετάρτη, συνεδρίασε εκτάκτως το Δημοτικό Συμβούλιο Γλυφάδας, όπου με λουλούδια στην κενή θέση του, αποφασίστηκε οι σημαίες στα δημοτικά κτίρια να κυματίζουν μεσίστιες και η κηδεία να πραγματοποιηθεί με δαπάνες του Δήμου.
Μια ζωή προσφοράς και αγώνα
Ο Θανάσης Φώτης γεννήθηκε το 1962 στην Καλαμάτα και τα πρώτα χρόνια της ζωής του έζησε στην Άνω Μέλπεια Μεσσηνίας. Στη συνέχεια με τους γονείς του και τον αδελφό του Δημήτρη ήρθαν στην Αθήνα και έμειναν στην Καλλιθέα. Αφιέρωσε όλη του σχεδόν τη συνειδητή ζωή στην Αριστερά και τους αγώνες. Οργανώθηκε στην ΚΝΕ από μαθητής, στην ηλικία των 14. Το 1988 συμμετείχε με συντρόφους του σε αποστολή αλληλεγγύης στη Νικαράγουα, τον καιρό που το επαναστατικό κίνημα των Σαντινίστας ζητούσε υλική και ηθική υποστήριξη από όλο τον κόσμο. Το 1989, μετά τη συνεργασία της Αριστεράς στις κυβερνήσεις Ζολώτα και Τζαννετάκη, αποχώρησε από το ΚΚΕ και εντάχθηκε με χιλιάδες άλλα μέλη τότε του κόμματος και της ΚΝΕ στις τάξεις του ΝΑΡ, του οποίου παρέμεινε μέλος μέχρι το τέλος. Υπήρξε επίσης από τους ένθερμους υποστηρικτές της συγκρότησης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για τη συγκρότηση της οποίας στην περιοχή δούλεψε σκληρά. Τα τελευταία χρόνια, κάτοικος Γλυφάδας, συμμετείχε σε όλα τα κινήματα κατοίκων για τον Υμηττό, τις κεραίες υπερυψηλής τάσης, το αεροδρόμιο, την παραλία του Ελληνικού. Από τα ενεργά μέλη της Πρωτοβουλίας Κατοίκων στα Νότια, συνέβαλε καθοριστικά στη συγκρότηση της Αριστερής Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας, της οποίας τέθηκε επικεφαλής και στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος Γλυφάδας.
Η τελευταία του πολιτική πράξη, ο πολιτικός του όρκος στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης, ήταν και το πολιτικό του «πιστεύω» που αξίζει να μνημονευτεί: «Σύμφωνα με τη συνείδηση, την τιμή και την υπόληψή μου, από τη θέση του δημοτικού συμβούλου, θα αγωνίζομαι με μοναδικό κριτήριο την υπεράσπιση των κοινωνικών, δημοκρατικών, οικονομικών και πολιτικών δικαιωμάτων των δημοτών και την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζόμενων, Ελλήνων και μεταναστών, για την ανατροπή του μνημονίου και γενικότερα της αντιλαϊκής επίθεσης κυβέρνησης, ΕΕ, ΔΝΤ για μια νέα κοινωνία, απαλλαγμένη από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και εκμετάλλευση», είπε στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δήμου Γλυφάδας.
Σπάνια ηθική στάση
Όσοι γνωρίσαμε τον Θανάση Φώτη θα θυμόμαστε πάντα το γλυκό χαμόγελο, τον εύθυμο τρόπο του ακόμα και στις δύσκολες στιγμές. Μια θετική στάση απέναντι σε όλες τις καταστάσεις της ζωής που δεν υποδήλωνε μόνο πραότητα χαρακτήρα. Ήταν και μια πολιτική φιλοσοφία βαθιά δημοκρατική, ήπια και αποφασιστική, που έδειχνε πλήρη σεβασμό προς τη διαφορετική άποψη και ανιδιοτελή αγάπη, παντελή έλλειψη ανταγωνισμού προς τους συντρόφους του. «Όταν έχεις το πάνω χέρι, δεν πιέζεις ποτέ τον άλλον, του αφήνεις περισσότερο χώρο», έλεγε για τις συνήθεις εσωτερικές διαμάχες μεταξύ αριστερών. Μια σπάνια και γνήσια κομμουνιστική ηθική στάση, που σπανίζει στις μέρες μας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι με την καθοριστική παρέμβαση του Θανάση Φώτη συνεργάστηκαν στη Γλυφάδα δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΣΥΡΙΖΑ και του Συνασπισμού, στέλνοντας ένα άλλο μήνυμα συντροφικής κουλτούρας και διαλόγου, το οποίο πρέσβευε με τον καλύτερο τρόπο ο Θανάσης.
Καταλύτης γι’ αυτή στάση ήταν η λαϊκή του φυσιογνωμία, το γεγονός ότι εξηγούσε τα επιχειρήματά του με την κρυστάλλινη λογική των απλών ανθρώπων και των απλών λέξεων, που δεν έχουν ανάγκη να πείσουν διά του εντυπωσιασμού αλλά κερδίζουν την εμπιστοσύνη λόγω της αλήθειας τους. Και αυτή είναι μια πολύ σπάνια πολιτική αρετή στις μέρες μας, την οποία ο Θανάσης Φώτης κατείχε και λόγω της οποίας ξεχώριζε.
Από τις μαθητικές οργανώσεις της ΚΝΕ, στην μπριγάδα για τη Νικαράγουα, τους αγώνες για τον Υμηττό και το Δημοτικό Συμβούλιο Γλυφάδας, παρών ο Θανάσης.
Λίγο πριν τον τελευταίο ασπασμό, ακούστηκαν οι παρακάτω επικήδειοι λόγοι:
Εκπρόσωπος του Δημοτικού Συμβουλίου Γλυφάδας είπε:
«Εκ μέρους όλου του Δημοτικού Συμβουλίου Γλυφάδας, εκφράζουμε τη βαθιά μας οδύνη. Οι ευχές μας για καλό κατευόδιο πρέπει να συνοδευτούν και από την εκτίμησή μας σε έναν άνθρωπο που έχει μια διαδρομή αγωνιστική, προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο και στην πόλη. Δηλώνουμε τη συμπαράστασή μας στους δικούς του ανθρώπους, ευχόμαστε κουράγιο και δύναμη. Με τον τρόπο μας και με τη βούλησή μας συλλογικά ως σώμα, μετά την απώλεια ενός εκλεκτού μέλους, θα στεκόμαστε συμπαραστάτες. Καλό σου ταξίδι Θανάση, σαν Δημοτικό Συμβούλιο Γλυφάδας δηλώνουμε ότι δεν θα ξεχάσουμε ούτε τη διαδρομή σου, ούτε τον αγώνα που έκανες. Θα μας λείψεις, καλό σου ταξίδι».
Ο Νίκος Πυρουνάκης μίλησε εκ μέρους της Πρωτοβουλίας Κατοίκων στα Νότια και της Αριστερής Ριζσπαστικής Πρωτοβουλίας Γλυφάδας:
«Με το Θανάση γνωριστήκαμε μέσα από την προσπάθεια να κάνουμε αγώνες στην περιοχή για τις ανάγκες του κόσμου, το περιβάλλον και την πόλη. Τον ζήσαμε μέσα από την καθημερινή του δράση στις επιτροπές κατοίκων και τις συλλογικότητες. Ο Θανάσης ήταν σύντροφος και φίλος. Δεν υπήρχε δουλειά που να μην έδειχνε προθυμία να αναλάβει. Στη δύσκολη στιγμή ήταν πάντα αυτός που έβγαινε μπροστά να δώσει τη μάχη. Ήταν σύντροφος που μέσα στην πολιτική του σκέψη κυριαρχούσαν έννοιες όπως αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη και ανθρωπιά.
Εκτός όμως από σύντροφος ήταν και φίλος. Γιατί μέσα στις καθημερινές δυσκολίες ήταν αυτός που μας έδινε δύναμη και κουράγιο. Πάντα είχε το χρόνο και τη διάθεση να ακούσει τα προσωπικά προβλήματα του καθένα. Φίλος γιατί χάριζε απλόχερα την ενέργεια και τη ζωντάνια του. Είναι δύσκολο να τον θυμηθεί κανείς χωρίς το πηγαίο και αληθινό χαμόγελό του. Για όλους αυτούς τους λόγους, για μας ο Θανάσης αποτελεί παράδειγμα ακέραιου ανθρώπου, ανθρώπου με αγωνιστική συνέπεια και σεμνότητα που νοηματοδοτεί με τον πιο ουσιαστικό τρόπο την έννοια της Αριστεράς σήμερα. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που ένας άνθρωπος μπορεί να αφήσει στην οικογένειά του, στους φίλους του και στους συντρόφους του, και γι’ αυτό αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή. Αυτή την κληρονομιά θα τιμήσουμε μέσα από τους καθημερινούς μας αγώνες.
Θανάση, θα ζεις πάντα στη σκέψη μας. Θα ζεις πάντα στους αγώνες για ένα καλύτερο κόσμο χωρίς εκμετάλλευση. Καλό ταξίδι σύντροφε».
Ο Παναγιώτης Μαυροειδής, εκπροσωπώντας την Πολιτική Επιτροπή του ΝΑΡ είπε:
«Θανάση, έλαχε και σε μένα ο κλήρος να σε αποχαιρετήσω σ’ αυτό το τελευταίο σου ταξίδι που επιβεβαιώνει δυσάρεστα αυτό που λέει ο λαός μας, ότι οι καλοί φεύγουν πρώτοι. Είμαι σίγουρος ότι μπορείς να φανταστείς τι συμβαίνει σήμερα εδώ και ελπίζω να σε γαληνεύει και σε γλυκαίνει. Είναι όλοι εδώ, η Βάσια, ο Χρήστος, οι γονείς σου, όλοι οι αγαπημένοι σου άνθρωποι, συγγενείς, φίλοι, συνάδελφοι, οι σύντροφοί σου από το ΝΑΡ, τη νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, την ΠΡΩΚΑΤ, παλιοί σύντροφοι από το ΚΚΕ και την ΚΝΕ. Το λόγο τον ξέρεις πολύ καλά που είναι όλοι αυτοί εδώ, αν και δεν θα σε άφηνε η σεμνότητά σου να τον περιγράψεις με λόγια. Έχει να κάνει με την επιλογή που έκανες: Δεν θέλησες μια ζωή ήσυχη, ουδέτερη, παραμένοντας αδρανής και χωρίς δεσμεύσεις και δεσμούς με τους γύρω σου. Απλός υπηρέτης του βασανιστικού χρόνου, μιας άχαρης ζωής σε ένα βάρβαρο κοινωνικό σύστημα. Έδωσες όχι μια, αλλά δυο φορές τον εαυτό σου. Διάλεξες να ζεις, να πονάς, να αναπνέεις, να χαίρεσαι, να αγωνιάς μαζί με τον κόσμο.
Από τότε που οργανώθηκες στο κομμουνιστικό κίνημα μόλις στα 14 σου, ονειρευόμενος έναν καλύτερο κόσμο μέσα από το συλλογικό αγώνα. Βρέθηκες σε κάθε αγώνα, απλά, χωρίς κομπορρημοσύνες, χωρίς μεγάλα λόγια που ποτέ δεν σου άρεσαν. Από την Ολίμπικ Κέτερινγκ και την υπεράσπιση του δικαιώματος στη δουλειά, έως στην Νικαράγουα που πήγες να βοηθήσεις. Από τον ΟΑΕΔ ως τη μάχη για τη σωτηρία του Υμηττού και την παραλία στη Γλυφάδα. Σε όλες τις προσπάθειες της Αριστεράς ήσουν αδιαπραγμάτευτα κριτικός και ταυτόχρονα αταλάντευτα δοσμένος στο συλλογικό όνειρο. Έτσι απλά, χωρίς εγωισμούς, χωρίς εμμονές, με απόλυτη ανιδιοτέλεια, με περισσή συντροφικότητα. Για την Αριστερά που θέλει να αλλάξει τον κόσμο και όχι απλά να της αναγνωριστεί ένας ρόλος στο σημερινό σύστημα. Αυτό είναι που μας εμπνέει από σένα. Αρνήθηκες τη βολική λογική της απόστασης, αυτή την ψεύτικη πανοπλία που φοράμε όταν λυγίζουμε. Προτίμησες την προσφορά, την εμπιστοσύνη, τη δέσμευση σε γνώμη και σε πράξη, την προθυμία να προσφέρουμε τον εαυτό μας και να θυσιαζόμαστε για τους άλλους.
Το είχαμε συζητήσει πολλές φορές και το θυμάσαι. Άλλοτε αισιόδοξοι από τις επιτυχίες του κινήματός μας, άλλοτε προβληματισμένοι, πικραμένοι και σκεπτικοί: Λέγαμε ότι αν θες τη βρώμα μπορείς να την αγνοείς και όμως αυτή υπάρχει. Εσύ δεν ήθελες να την αγνοείς, να κάνεις πως δεν τη βλέπεις, ήθελες να την πολεμήσεις. Περπατήσαμε μαζί, πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσές σου, 20 χρόνια τώρα στο Νέο Αριστερό Ρεύμα, σε αυτό που φαντάστηκες σαν μια νέα περιπέτεια προς μια δίκαιη κομμουνιστική κοινωνία. Δεν είχες την ασφάλεια των μακρόσυρτων διανοουμενίστικων λόγων. Ήταν άλλη η δική σου πάστα. Δεν κέρδισες την εμπιστοσύνη μας με μεγάλες κουβέντες κι εύκολα λόγια. Ήταν εκείνο το πρωτογενές και ειλικρινές σου πάθος για τον κόσμο της δουλειάς, η αγωνία σου για να τον σεβαστούμε, να τον καταλάβουμε. Ήταν το κριτικό σου πνεύμα, πανταχού παρόν. Δεν ήθελες ποτέ να αφήσεις να ευλογήσουμε τα γένια μας. Φώναζες για την οργάνωση, ότι δεν είναι δυνατή, για τη συντροφική μας ζωή, ότι δεν είναι αυτή που πρέπει. Αλλά δεν ήθελες και να μπεις ούτε σε εύκολους τύπους ούτε σε παλιές συνταγές. Απαιτούσες δείγματα γραφής για το νέο κομμουνισμό στο λόγο μας, στην πράξη μας, στην οργανωτική ζωή, στις συντροφικές μας σχέσεις. Μ’ ένα καλαμπούρι σου μπορούσες να γκρεμίσεις εύκολες φαντασιώσεις, εμμονές, διάφορες συγκρούσεις που είχαμε μεταξύ μας, απαιτώντας αυτό που έλεγες πάντα, να δούμε βαθύτερα τα πράγματα, όχι μία από τα ίδια.
Αλλά πάνω απ’ όλα, φίλε και σύντροφέ μας, ήταν το κέφι σου, η ευχάριστη διάθεσή σου, η δύναμη, το κουράγιο, η αυτοπεποίθηση, η αισιοδοξία που μας μετέδιδες. Ακόμα και την τελευταία στιγμή στο κρεβάτι του νοσοκομείου μας φαινόσουν τόσο ζωντανός, έτοιμος να πεταχτείς πάνω και ν’ αρχίσεις πάλι τα καλαμπούρια, τις φωνές και τα γέλια.
Είναι αλήθεια πως η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου εξαρτάται από τις σχέσεις του με τον κόσμο και τους γύρω. Δεν έχουν νόημα οι επιθυμίες και τα συναισθήματα που κακοφορμίζουν εσωτερικά, χωρίς να τα βλέπει κανένας άλλος. Ούτε πολιτικές αρχές που ευλογούνται σε κλειστούς χώρους και μουχλιάζουν χωρίς να δοκιμάζονται. Θανάση, μας έμαθες, μας έδειξες πώς μπορεί κανείς να ζει με τους άλλους. Γι’ αυτό σ’ αγαπήσαμε όλοι. Αυτό είναι που κάνει και θα κάνει πάντα περήφανο το γιο σου το Χρήστο. Αυτό θα σε θυμίζει πάντα στην αγαπημένη σου Βάσια. Αυτό κρατάμε όλοι οι σύντροφοί σου, όλοι οι συνάδελφοί σου, όλοι οι συγγενείς σου, όλοι όσοι σ’ αγαπήσαμε.
Θανάση έφυγες νέος, όμορφος, λεβέντης, περήφανος. Έτσι θα σε θυμόμαστε. Ευχαριστούμε για όλα φίλε και σύντροφε. Καλό σου ταξίδι».
(Δημοσιεύτηκε στον Παλμό Γλυφάδας, 29-1-2011)
Γιώργος Λαουτάρης 