Μοιάζει οξύμωρο, αλλά μέσα στα σκουπίδια κρύβεται ένας θησαυρός. Στο ζοφερό και άνυδρο τοπίο της οικονομικής κρίσης, η διαχείριση των απορριμμάτων είναι ένα από τα ελάχιστα πιθανά πεδία κερδοφορίας για κατασκευαστικούς ομίλους, αλλά και ξένα συμφέροντα που βλέπουν στην Ελλάδα του Μνημονίου μια ευκαιρία για πλουτισμό και «ανάπτυξη». Το πρόβλημα είναι ότι τις επιχειρήσεις αυτές θα τις πληρώσουν πολλαπλά οι πολίτες: Με πόρους του δημοσίου, με αύξηση των δημοτικών τελών, με περιβαλλοντική επιβάρυνση. Τη διαφωτιστική αυτή προσπάθεια για το φλέγον αυτό ζήτημα της περιόδου, που δεν συγκεντρώνει όσο θα έπρεπε τα φώτα της δημοσιότητας, ανέλαβε η Πανελλήνια Ομοσπονδία των Εργαζομένων στην τοπική αυτοδιοίκηση, που με την επιμέλεια του Infowar, της ομάδας που γύρισε τις πολύ πετυχημένες ταινίες Debtocracy και Catastroika, γύρισε το ντοκιμαντέρ με τον περιγραφικό τίτλο «Εργοστάσια Απορριμμάτων: Το μεγάλο φαγοπότι των εργολάβων».
Άχρηστα και ακριβά εργοστάσια επιβαρύνουν με πρόσθετα τέλη τους δημότες
Η κριτική της ομοσπονδίας και η επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται στο ντοκιμαντέρ εστιάζει στα τέσσερα εργοστάσια μαμούθ για την επεξεργασία των σκουπιδιών που σχεδιάζει να ολοκληρώσει η πολιτεία και η Περιφέρεια Αττικής, μόνο για το Λεκανοπέδιο. Σύμφωνα με το διαφημιστικό σποτ της Περιφέρειας, το κόστος που θα απαιτηθεί για τα εργοστάσια αυτά ανέρχεται στα 450 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 200 θα βγουν από το κρατικό ταμείο. Πού βρίσκεται όμως η παγίδα; Ότι η δυναμικότητά τους αγγίζει τα 1,65 εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών το χρόνο, τη στιγμή που σήμερα καταλήγουν στη χωματερή 1,5 εκατομμύρια με μια σαφή τάση μείωσής τους. Αυτό από μόνο του δεν είναι κακό, καθώς το ποσοστό ανακύκλωσης ανεβαίνει και η κατανάλωση λόγω κρίσης μειώνεται. Κακό είναι ότι σύμφωνα με τις συμβάσεις που προβλέπονται, υπάρχουν ρήτρες για τους ιδιώτες που θα αναλάβουν τη διαχείριση, ώστε ακόμη κι αν δεν έχουν τον όγκο τω σκουπιδιών που προβλέπονταν, να πληρώνονται κανονικά! Σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, υπήρξε περίπτωση που για να συμπληρωθεί η δυναμικότητα ενός εργοστασίου αυτού του είδους, εισάγονταν με τρένα σκουπίδια από το εξωτερικό! Μήπως θα καταφτάνουν στην Αθήνα από άλλες περιοχές σκουπίδια προς επεξεργασία; Η Περιφέρεια Αττικής απαντά κατηγορηματικά «όχι» σε αυτό το σημείο. Αλλά τι γίνεται με το παραπανίσιο κόστος;
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών που κατατίθενται στο ντοκιμαντέρ, αν σήμερα οι Δήμοι πληρώνουν 10-15 ευρώ τον τόνο στη χωματερή, στο εργοστάσιο διαχείρισης θα χρειαστεί να πληρώνουν 200 ευρώ τον τόνο. Η δραματική αυτή αλλαγή, δεδομένης της τραγικής οικονομικής κατάστασης των δήμων, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των δημοτικών τελών κατά εκατοντάδες ευρώ το χρόνο για κάθε νοικοκυριό.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες και τους συνδικαλιστές που μιλούν στην κάμερα, η όλη επεξεργασία είναι «άχρηστη» από τη στιγμή που θα αφήνουν έναν απίστευτο όγκο από υλικό που προορίζεται για καύσιμο, για το οποίο όμως δεν υπάρχει …καυστήρας. Στην πραγματικότητα, τα σκουπίδια μετά από μια ακριβοπληρωμένη επεξεργασία θα παραμείνουν …σκουπίδια για θάψιμο, εκτός αν βρεθεί ένα ακόμη πανάκριβο εργοστάσιο καύσης το οποίο θα πρέπει να λειτουργεί ανελλιπώς για να μην προξενήσει οικολογική καταστροφή, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζουν ότι αν ψυχθεί ο «φούρνος», εκλύονται πολύ επικίνδυνα αέρια.
Το ντοκιμαντέρ της ΠΟΕ-ΟΤΑ ανοίγει τον αναγκαίο δημόσιο διάλογο
Για τους περισσότερους η εμπλοκή με τα σκουπίδια σταματά στον κάδο της γειτονιάς. Από εκεί όμως και έπειτα ξεκινά μια πολύ μεγάλη διαδρομή που κατ’ αρχάς εμπλέκει εργαζόμενους κάτω από απίστευτα δύσκολες συνθήκες (οι οποίοι συν τοις άλλοις συκοφαντούνται τακτικά για τι απολύτως λογικές διεκδικήσεις τους), ενώ κρύβει και μια μεγάλη οικονομική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι λεγόμενοι μπλε κάδοι της ανακύκλωσης. Όπως αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ, τα προϊόντα που αγοράζουν οι καταναλωτές έχουν ενσωματωμένη την τιμή της ανακύκλωσης των συσκευασιών τους. Οι ιδιώτες όμως που καρπώνονται αυτούς τους πόρους δεν επεκτείνουν ως οφείλουν το δίκτυο των κάδων ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να πληρώνει διπλά: Τόσο κατά την αγορά του προϊόντος, όσο και κατά την επεξεργασία της πεταμένης του συσκευασίας…
Φτιάξε μόνος το DVD σου
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ προχώρησε στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ, όπως δηλώνει, για να καλύψει το κενό ενημέρωσης που σκόπιμα δημιουργούν τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι αιρετοί εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού, προσπαθώντας να εμφανίσουν ως τετελεσμένη την ανάγκη κατασκευής ιδιωτικών εργοστασίων.
Με αυτό τον τρόπο οι εργαζόμενοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ανοίγουν το δημόσιο διάλογο για το θέμα. Κυρίως όμως καλούν τους πολίτες και τους κοινωνικούς φορείς σε επαγρύπνηση για να αποτρέψουν τις καταστροφικές αυτές λύσεις.
Το ντοκιμαντέρ, διάρκειας 38’ και παραγωγή της Infowar productions θα διατίθεται δωρεάν σε DVD τόσο στους συλλόγους – μέλη της ΠΟΕ-ΟΤΑ όσο και σε κάθε κοινωνική ομάδα που θα το ζητήσει, προκειμένου να ενημερωθούν οι εργαζόμενοι και οι πολίτες για τα σε βάρος τους παιχνίδια συγκυβέρνησης και συντεχνίας ιδιωτών επιχειρηματιών-εργολάβων.
Το ντοκιμαντέρ θα είναι επίσης διαθέσιμο στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις της ΠΟΕ-ΟΤΑ και της INFOWAR, από όπου όσοι επιθυμούν μπορούν να το παρακολουθήσουν μέσω διαδικτύου ή να κατεβάσουν το αρχείο σε υψηλή ανάλυση για να το χρησιμοποιήσουν σε δημόσιες προβολές και να δημιουργήσουν τα δικά τους DVD.
(Δημοσιεύτηκε στον Παλμό Γλυφάδας, 6/7/2013)
Γιώργος Λαουτάρης 