Ο αφορισμός «θα νικήσει εκείνος που ξέρει πότε να πολεμήσει και πότε να αποφύγει τον πόλεμο» του περίφημου Κινέζου στρατηγού Σουν Τζου, φαίνεται να βρίσκει έναν πιστό οπαδό στο πρόσωπο του Γιώργου Παπανδρέου. Η τακτική αναβολής των αποφάσεων διαδοχής κατά τη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ την Τετάρτη, συνιστά ύστατη προσπάθεια του πρώην πρωθυπουργού να γαντζωθεί στην καρέκλα. Όπως φάνηκε από το κλίμα της συνεδρίασης, όπου σημειωτέον δεν πραγματοποιήθηκε καμία ψηφοφορία, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απομονώνεται σταδιακά από στελέχη που παραδοσιακά τον στήριζαν και δέχεται καθολικές πιέσεις να ξεκινήσει τις εσωκομματικές διαδικασίες διαδοχής του. Τελευταία κίνηση που απέμεινε είναι να μεταθέσει την εκλογή νέου προέδρου του κόμματος μετά τις εθνικές εκλογές, πρόταση που απορρίφθηκε αρχικά για να ξανασυζητηθεί σε μία εβδομάδα ξανά στο Πολιτικό Συμβούλιο και να τεθεί τελικώς στην κρίση του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, που θα συνεδριάσει στις 14-15 Ιανουαρίου.
Παπανδρέου
Μνημόνιο και Παπανδρέου οι σταθερές του ΠΑΣΟΚ
Αρχηγού παρόντος, πάσα διαδοχή παυσάτω, λέει ο Γιώργος Παπανδρέου για τη διαδοχολογία που έχει προσλάβει διαστάσεις επιδημίας στο ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι λίγα τα ρεπορτάζ στις πολιτικές σελίδες των εφημερίδων που φέρουν τον πρώην πρωθυπουργό να κινεί σύντομα τις εσωκομματικές διαδικασίες για την αντικατάστασή του στο τιμόνι του κόμματος. Ο ίδιος ωστόσο, από τις δημόσιες δηλώσεις του και τη μέχρι σήμερα στάση του, φανερώνει τελείως διαφορετικές προθέσεις: «Η δική μου στάση και πράξη να καταθέσω την πρωθυπουργία μου στη μέση της τετραετίας», είπε μιλώντας στη Βουλή ο Γιώργος Παπανδρέου, «έγινε όχι λόγω αποτυχίας αλλά για να συνεχίσει και να πετύχει η πολιτική που ξεκινήσαμε προ διετίας». Και υποστήριξε με την αποφασιστικότητα που δεν αφήνει αμφιβολίες για για την προσήλωσή του στην εξουσία ότι «είμαι περήφανος για τον αγώνα που έδωσα και δίνω, για να κρατήσω μια παράταξη μακριά από μικρές ή ισχυρές πελατείες και παράγοντες».
Υπηρεσιακή κυβέρνηση του Μεσοπρόθεσμου
Σε ανακάτεμα μιας φθαρμένης τράπουλας και όχι σε αλλαγή τραπεζιού, όπως είχε εξαγγελθεί, εξελίχθηκε ο ανασχηματισμός. Τα επίθετα «σαρωτικός» και «δομικός» που συνόδευαν τον αναμενόμενο ανασχηματισμό διαψεύστηκαν τελικώς οικτρά και το μεσημέρι της Παρασκευής πέρασαν το κατώφλι του προεδρικού μεγάρου για να ορκιστούν τα ίδια πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν και στο απερχόμενο κυβερνητικό σχήμα, πλην των Δ. Δρούτσα, Τ. Μπιρμπίλη και Γ. Πανάρετου, που αποχώρησαν. Κατά τα άλλα, η θεαματική αναβάθμιση του Βαγγέλη Βενιζέλου, που αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και η παραμονή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου στην κυβέρνηση, αν και σε δευτερεύοντα ρόλο (υπουργείο Περιβάλλοντος) χαρακτηρίζουν το νέο Υπουργικό Συμβούλιο.
Ζητούν απολογισμό αλλά δεν καταψηφίζουν οι «16»
Ο συναγερμός χτύπησε, αλλά η απειλή αποδείχτηκε τελικώς μικρότερης σημασίας. Οι 16 υπογραφές που πλαισίωναν την επιστολή προς τον πρωθυπουργό ερέθισαν ακαριαία τα ευαίσθητα πλέον αντανακλαστικά των συνεργατών του Μεγάρου Μαξίμου, όμως η ανάγνωση του περιεχομένου της κατέβασε το βαθμό εγρήγορσης στο «πορτοκαλί». Οι ενστάσεις που κατέθεσαν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ εστίαζαν στις διαδικασίες εξπρές που φαίνεται να επιλέγει ο Γιώργος Παπανδρέου για την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος. Πουθενά όμως στις λίγες γραμμές της επιστολής δεν αφηνόταν να εννοηθεί ότι θα το καταψήφιζαν.
«Ξαφνικός θάνατος» για τη δημοκρατία
Κοινοβουλευτική δικτατορία ψηφίζει μόνο κατεπείγοντα νομοσχέδια
Από τον Οκτώβριο του 2009 η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής έχει εξετάσει 6 νομοσχέδια και 8 συμβάσεις, από τα οποία τα 7 ήταν κατεπείγοντος χαρακτήρα! Από τον Μάιο και την ψήφιση του μνημονίου, δεν είχε γίνει καμία σύγκλιση της Ολομέλειας της Βουλής, ώστε να συζητηθούν ή να τεθούν σε οποιαδήποτε ψηφοφορία οι τρεις επικαιροποιήσεις του μνημονίου. Η Βουλή άνοιξε ξανά μόνο και μόνο για να να δώσει το μικρόφωνο στον εκπρόσωπο του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος Καν! Αν κάτι υπογραμμίζουν όλα αυτά σε συμβολικό και όχι μόνο επίπεδο, είναι η βαθιά υποτίμηση που καλλιεργεί πια η κυβέρνηση για τις αστικές κοινοβουλευτικές διαδικασίες και θεσμούς, που πλέον μόνο προσχηματικά λειτουργούν σαν ένα κακοσκηνοθετημένο έργο.
Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνουν άλλωστε τα εσωκομματικά ήθη που επιβάλλονται στο ΠΑΣΟΚ στην εποχή του ΔΝΤ, που συμπυκνώνονται στο κανόνα «αν διαφωνείς, διαγράφεσαι». Δύο μόλις βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας τόλμησαν να διαφοροποιηθούν από την ψηφοφορία της Τρίτης: Ο Βαγγέλης Παπαχρήστος, ο οποίος καταψήφισε επί της αρχής το νομοσχέδιο και διαγράφηκε πριν αλέκτορα φωνήσαι, με την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας. Και ο Οδυσσέας Βουδούρης, που απείχε από την ψηφοφορία, αλλά για να γλυτώσει τη θέση του, υπογράμμισε με σαφήνεια ότι «η ουσία του νομοσχεδίου είναι προς την σωστή κατεύθυνση». Τέτοια μονολιθικότητα και επιβολή πειθαρχίας θα ζήλευαν και τριτοδιεθνιστικά κόμματα!
Από τον Οκτώβριο του 2009 η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής έχει εξετάσει 6 νομοσχέδια και 8 συμβάσεις, από τα οποία τα 7 ήταν κατεπείγοντος χαρακτήρα
Για ποιο λόγο όμως η κυβέρνηση κινήθηκε έτσι; Πρώτον, επειδή την Τετάρτη ήταν προγραμματισμένη η πανεργατική απεργία. Η υπερψήφιση και κατοχύρωση ενός νόμου δημιουργεί όπως είναι φυσικό κλίμα απαισιοδοξίας για την αποτελεσματικότητα του αγώνα και μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην αποτυχία μιας απεργιακής κινητοποίησης. Και σίγουρα η κυβέρνηση δεν ήθελε μια επανάληψη της 5ης Μάη! Δεύτερον, η επίσπευση της ψηφοφορίας περιόρισε δραστικά το διάστημα για ενημέρωση και συζήτηση επί των μέτρων σε λίγα μόλις εικοσιτετράωρα. Ο στόχος ήταν να ασκηθούν όσο το δυνατόν λιγότερες κοινωνικές πιέσεις στους βουλευτές, ώστε να υπακούσουν στις εντολές της κυβέρνησης και της τρόικας χωρίς αντιρρήσεις.
«Πυρ ομαδόν» δέχτηκε η κυβέρνηση για τη διαδικασία εξπρές. Για «πραξικοπηματική διακυβέρνηση της χώρας, που βασίζεται στην ατιμωτική και κατά παράβαση του Συντάγματος ψηφισθείσα συμφωνία ανάμεσα σε κυβέρνηση, ΕΕ, ΔΝΤ», έκανε λόγο ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Για πρακτικές «κατοχικού κοινοβουλίου» μίλησε η Σοφία Σακοράφα και αποχώρησε από την αίθουσα. «Η Βουλή αναγκάζεται να έχει έναν παρακολουθηματικό ρόλο προς τις επιλογές και αποφάσεις της κυβέρνησης», κατήγγειλε ο Φώτης Κουβέλης. Πώς απάντησε στις επικρίσεις ο υπουργός Οικονομικών; Είπε ότι πρόκειται για «ρυθμίσεις που θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα» και ότι «είναι προϋπόθεση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου». Με άλλα λόγια, συνέχισε τη ρητορική που παρουσιάζει τη συγκεκριμένη πολιτική να έχει ισχύ …φυσικού νόμου: Όπως το μήλο πέφτει υπακούοντας στο νόμο της βαρύτητας, έτσι και τα εργασιακά δικαιώματα αλώνονται για τη σωτηρία της πατρίδας από τη χρεωκοπία.
Φυσικά, δεν θα άλλαζε η κυβερνητική πολιτική αν λειτουργούσαν υποδειγματικά οι θεσμοί και τηρούνταν κατά γράμμα οι κανονισμοί. Ούτως ή άλλως, οι στρεβλώσεις στην πολιτική εκπροσώπηση του λαού στο κοινοβούλιο ξεκινούν από τον καλπονοθευτικό εκλογικό νόμο, που επιτρέπει σε μια μειοψηφία να νομοθετεί σαν να ήταν απόλυτη πλειοψηφία. Ωστόσο, η ευκολία με την οποία η κυβέρνηση παρακάμπτει τους αστικούς θεσμούς, φανερώνει τη ροπή του συστήματος εξουσίας προς μια ολιγαρχική διακυβέρνηση, που θα αψηφά επιδεικτικά τη λαϊκή βούληση και θα ετοιμάζει αυταρχικές λύσεις για όσους αμφισβητούν την πολιτική της.
(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 19-12-2010)
Γιώργος Λαουτάρης 