Απορρίπτουν μια «ελευθερία ανάπηρη»

Συντονισμό φορέων και οργάνωση ενωτικής διαδήλωσης ενάντια στον φασισμό αλλά και την κυβερνητική πολιτική, πρότεινε η Κίνηση για τις Ελευθερίες και τα Δημοκρατικά Δικαιώματα της Εποχής μας (ΚΕΔΔΕ). Η Κίνηση παραχώρησε την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013 συνέντευξη Τύπου μαζί με την Πρωτοβουλία για την Ανατροπή στους δημοσιογράφους (Γιώργος Παυλόπουλος), την Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων Αθήνας (Γιάννης Ραχιώτης), το Δίκτυο Πανεπιστημιακών (Γιάννης Μαΐστρος) και την Κίνηση Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή (Πέτρος Κωνσταντίνου). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 22 Οκτωβρίου, στις 6 μ.μ. στην ΕΣΗΕΑ με το εύγλωττο θέμα «το μνημονιακό τόξο, το φασιστικό βέλος και οι λαϊκές ελευθερίες της εποχής μας» και ομιλητές τους Κώστα Αρβανίτη, Μανώλη Αρκολάκη, Δημήτρη Καλτσώνη, Γιώργο Κασιμάτη και Γιώργο Κατρούγκαλο. Η «ενωτική αντικυβερνητική, δημοκρατική και αντιφασιστική διαδήλωση του μαζικού κινήματος υπέρ των λαϊκών ελευθεριών» θα γίνει σε χρόνο που θα συναποφασιστεί με άλλους φορείς.

Παρατηρητήριο Δικαιωμάτων και ενωτική αντιφασιστική διαδήλωση προτάθηκε στη συνέντευξη Τύπου

Καθόλου τυχαία στο άνοιγμα της συνέντευξης ο Κώστας Μάρκου ευχαρίστησε για την παρουσία τους δύο εκπροσώπους των επιστρατευμένων κλάδων, δηλαδή την ΟΛΜΕ και τους εργαζόμενους του μετρό που πήραν το λόγο για ένα χαιρετισμό. Άλλωστε, το πνεύμα των σύντομων τοποθετήσεων μετέφερε την αγωνία για τη βαθμιαία αλλά ποιοτικά ανώτερη αναίρεση θεμελιωδών δικαιωμάτων σε μια σειρά από κρίσιμους χώρους.

Μιλώντας για τα πανεπιστήμια, ο Γιάννης Μαΐστρος παρέθεσε τα πρόσφατα δημοκρατικά ολισθήματα που μιλούν από μόνα τους: Την κατάργηση του ασύλου και το άνοιγμα θυρών των ΑΕΙ από τα ΜΑΤ με τροχό, την υπουργική απόφαση για την απόλυση των εργαζομένων στα πανεπιστήμια ως προοίμιο απολύσεων και εκπαιδευτικού προσωπικού, τις συνδικαλιστικές και φρονηματικές διώξεις που υφίστανται οι πανεπιστημιακοί Τάκης Πολίτης, Δημήτρης Πατέλης, Κώστας Κάππας αλλά και σύλλογοι φοιτητών. «Αυτός ο φασισμός δεν έχει ξαναγίνει» συμπέρανε ο Γ. Μαΐστρος.

Παίρνοντας το λόγο ο Γιάννης Ραχιώτης, ανέπτυξε γιατί οι διώξεις της Χρυσής Αυγής χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση σαν νομικά εργαλεία καταστολής. Χαρακτήρισε «φασιστικής έμπνευσης νομοθετήματα» αυτά που ποινικοποιούν το φρόνημα και τις προθέσεις, όπως τα άρθρα 187 και 187Α του Ποινικού Κώδικα και σημείωσε εμφατικά ότι «δεν πρέπει να νομιμοποιήσουμε ένα αντιδραστικό νομοθέτημα επειδή τώρα χρησιμοποιείται εναντίον της Χρυσής Αυγής». Περαιτέρω, στάθηκε στη θεωρία των «δύο άκρων», σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι αποσκοπεί στη «νομιμοποίηση των φασιστικών οργανώσεων και φασιστικών πρακτικών» την ίδια στιγμή που εμφανίζει «τη βαρβαρότητα της κυβερνητικής πολιτικής ως σωφροσύνη και μετριοπάθεια».

«Νόμος δεν είναι το δίκιο του εργάτη αλλά αυτό που λένε τα ΜΜΕ» υπογράμμισε ο Γιώργος Παυλόπουλος, φωτίζοντας την πλευρά των σύγχρονων ιδεολογικών μηχανισμών που λειτουργούν σαν «βιομηχανία κατασκευής υπηκόων», όπως χαρακτηριστικά είπε. Ο ομιλητής αναφέρθηκε διεξοδικά στο παράδειγμα της λειτουργίας της ΕΡΤ μετά το κυβερνητικό «λουκέτο» ως δείγμα της πραγματικής ανάγκης για μια δημόσια τηλεόραση. «Θα κάνουμε μεγάλο λάθος αν αφήσουμε να πάει χαμένη αυτή η υπόθεση», ανέφερε για να δώσει έμφαση στο ότι «επί 4 μήνες λειτουργεί υπό κατάληψη και έλεγχο των εργαζομένων της». Ο Γιώργος Παυλόπουλος πρότεινε ακόμη να συσταθεί ένα «Παρατηρητήριο Παραβιάσεων Δικαιωμάτων», για τη συνεχή εγρήγορση του δημοκρατικού κινήματος υπεράσπισης των ελευθεριών.

Για την «καταστολή στην υπηρεσία του ρατσισμού» μίλησε ο Πέτρος Κωνσταντίνου. Ανέφερε τις ανήκουστες μέχρι πρόσφατα διώξεις που υφίσταται η ΚΕΕΡΦΑ για τις αποκαλύψεις της στο κολαστήριο μεταναστών της Αμυγδαλέζας. Για μια ανακοίνωση της Κίνησης διώκεται ο ίδιος ο Πέτρος Κωνσταντίνου, ως συντονιστής της, σε μια φιλοναζιστική πρακτική φίμωσης μιας αποκαλυπτικής φωνής υπέρ των αδυνάτων. Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης στη ρατσιστική δολοφονία του Πακιστανού Σαχτζάτ Λουκμάν που μαχαιρώθηκε με χρυσαυγίτικο τρόπο αλλά καμία σχετική δίωξη δεν ασκήθηκε, όπως και σε «ορφανές» ρατσιστικές δολοφονίες, με ενδεικτική αυτή ενός Πακιστανού διανομέα το 2009 στον Άγιο Παντελεήμονα. Στο πνεύμα αυτό, ο Πέτρος Κωνσταντίνου κατήγγειλε τη σωρεία εγκληματικών ενεργειών της ΕΛΑΣ σε αστυνομικά τμήματα και τις σχέσεις της με τη Χρυσή Αυγή σε αυτό το επίπεδο.

Η ΚΕΔΔΕ, όπως ανέπτυξε η Αγγελική Χρονοπούλου, προβάλει «ένα πλαίσιο επιθετικών διεκδικήσεων για τα πολιτικά και δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζομένων και του λαού μας», για να αναδείξει «τις κατακτήσεις που χρειάζονται στην εποχή μας» τις οποίες σκοπεύει «να τις επιβάλλει με τον αγώνα του το μαζικό κίνημα». Και κλείνοντας υπογράμμισε ότι «δεν θα καταδικάσουμε τη βία από οπουδήποτε και αν προέρχεται», διότι «αυτό που καταγγέλλουν η κυβέρνηση και τα τηλεδικεία ως εξτρεμιστική εγκληματική βία και τρομοκρατία δεν είναι τίποτε άλλο από τη νόμιμη αυτοάμυνα του λαού απέναντι στη βία των Ταγμάτων Εφόδου του Δένδια, του Σαμαρά και του Βενιζέλου».

(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 20-10-2013)

Αυτοδιοίκηση και Χρυσή Αυγή

Η στυγερή δολοφονία του Παύλου Φύσσα στην Αμφιάλη δρομολόγησε ήδη σημαντικές πολιτικές εξελίξεις, από τις οποίες δεν εξαιρείται η αυτοδιοίκηση. Ούτως ή άλλως, η σύλληψη της ηγεσίας και βουλευτών της Χρυσής Αυγής ανατρέπει άρδην όλο τον πολιτικό σχεδιασμό που είχε επεξεργαστεί ο Νίκος Μιχαλολιάκος και οι επιτελείς του. Η αποφυλάκιση των Κασιδιάρη, Παναγιώταρου και Μίχου υπό όρους την Τετάρτη από τις εισαγγελικές αρχές έδειξε ότι η υπόθεση της νομικής δίωξης κατά των στελεχών της Χρυσής Αυγής δεν είναι τόσο αυτονόητη όσο νόμιζαν αρκετοί στην αρχή. Ίσως μάλιστα αποδειχτεί πολύ δύσκολη. Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι να θέσει εκτός νομιμότητας με κάθε τρόπο, έμμεσο ή άμεσο, το ίδιο το κόμμα και όχι μόνο τα στελέχη του.

Να κηρύξουν ανεπιθύμητους τους νοσταλγούς του ναζισμού καλεί τα δημοτικά συμβούλια η ΚΕΔΕ

Οι τοπικές εκλογές έχουν την ιδιομορφία η σύνδεση των υποψηφίων με τα πολιτικά κόμματα να είναι στον ένα ή τον άλλο βαθμό έμμεση. Για το λόγο αυτό, δεν είναι απίθανο η Χρυσή Αυγή να εκμεταλλευτεί το αυτοδιοικητικό καμουφλάζ ώστε να αποτελέσει η κάλπη των Δήμων και των Περιφερειών, το πεδίο όπου θα πραγματοποιήσει μια «αντεπίθεση», διεκδικώντας εκ νέου θέση στο πολιτικό προσκήνιο. Για το λόγο αυτό, από τις πρώτες ημέρες μετά την πολιτική δολοφονία του Παύλου Φύσσα, οι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης λαμβάνουν τα μέτρα τους.

Η αλήθεια είναι ότι το πολιτικό ρεύμα υπέρ της Χρυσής Αυγής απειλούσε να αλλάξει πολλά στον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας. Αυτό όχι επειδή υπήρχε ή υπάρχει βάσιμη υπόνοια εκλογής χρυσαυγιτών στις δημοτικές αρχές, αλλά κυρίως λόγω των αντισυσπειρώσεων που θα δημιουργούσαν για να αποτραπεί η προοπτική αυτή. Για παράδειγμα, τυχόν υποψηφιότητα του Ηλία Κασιδιάρη στο Δήμο Αθηναίων, όπως φημολογούταν έντονα ότι θα ήταν η επιλογή του «αρχηγού», σύμφωνα με μετρήσεις υπήρχαν πιθανότητες να περάσει στον δεύτερο γύρο. Τηρουμένων των αναλογιών, κάτι τέτοιο θυμίζει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές το 2002, όταν ο Ζαν Μαρί Λεπέν πέρασε τον υποψήφιο των σοσιαλιστών Λιονέλ Ζοσπέν και αναμετρήθηκε στον δεύτερο γύρο με τον Ζακ Σιράκ. Βεβαίως ο Λεπέν έχασε, κατάφερε όμως ένα πολύ ισχυρό πλήγμα στους σοσιαλιστές, ενώ συσπείρωσε στο πρόσωπο του δεξιού Σιράκ όλο το εκεί «συνταγματικό τόξο». Πέρα όμως από τα σενάρια, το υπαρκτό ενδεχόμενο να γεμίζουν τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια με πολιτευτές και οπαδούς της Χρυσής Αυγής, που θα επαναλάμβαναν χωρίς καμία αναστολή, όποια προκλητική στάση τήρησαν μέχρι σήμερα και οι χρυσαυγίτες βουλευτές, θα έθετε όλο τον κόσμο της τοπικής αυτοδιοίκησης μπροστά σε εντελώς νέα και πολύ επικίνδυνα φαινόμενα.

Είναι βέβαιο ότι αυτές οι σκέψεις περνούσαν καιρό από τα σχέδια των παραγόντων της αυτοδιοίκησης στη χώρα. Ήρθε όμως το αποτρόπαιο έγκλημα της Νίκαιας για να επιταχύνει όλες τις εξελίξεις. Μπροστά σε αυτή την προσπάθεια μπήκε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας που ανέλαβε πρωτοβουλία ώστε «η δολοφονική δράση της Χρυσής Αυγής να ξεριζωθεί όχι μόνο από το πολιτικό σύστημα αλλά και από την κοινωνία». Σε ό,τι αφορά τους δημάρχους, αποφασίστηκαν οι εξής ενέργειες: Αρχικά, η διοργάνωση μαζί με την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) μεγάλης συγκέντρωσης κατά του ναζισμού και του φασισμού στο Σύνταγμα. Σχεδιασμός υπάρχει αντίστοιχες κινητοποιήσεις να διοργανωθούν σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Επίσης, η ΚΕΔΕ θα προχωρήσει στην έκδοση έντυπου και οπτικοακουστικού υλικού με αναφορά στις θηριωδίες την περίοδο της κατοχής στην πατρίδα μας και το Ολοκαύτωμα. Στόχος της Ένωσης είναι το υλικό να διανεμηθεί σε όλη τη χώρα και κυρίως στα σχολεία σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, τους καθηγητές και τους μαθητές. Επίσης, η ΚΕΔΕ καλεί τους δημάρχους να προχωρήσουν άμεσα σε συσκέψεις και συζητήσεις με τοπικούς φορείς, συλλόγους, την εκπαιδευτική και τη μαθητική κοινότητα προκειμένου να δημιουργηθεί κίνημα κατά του φασισμού και του ναζισμού στη χώρα. Τέλος, καλεί τα Δημοτικά Συμβούλια με αποφάσεις τους να απομονώσουν και να κηρύξουν ανεπιθύμητη στις πόλεις τους τη Χρυσή Αυγή.

Είναι όμως τόσο απλό να εξουδετερώσει κανείς ένα ανερχόμενο πολιτικό ρεύμα; Άλλη άποψη εξέφρασε ο δήμαρχος Νίκαιας – Ρέντη, Γιώργος Ιωακειμίδης, ο πρώτος πολίτης της πόλης από όπου εφόρμησε ο χρυσαυγίτης δολοφόνος. «Με συγκεντρώσεις και αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων δεν αντιμετωπίζεται η Χρυσή Αυγή. Όταν σε μια πόλη όπως η δική μου οι κάτοικοι ιεραρχούν ως πρώτο πρόβλημα την ανεργία, τη φτώχεια και τους μετανάστες, η Χρυσή Αυγή έχει στη διάθεσή της έναν καμβά να υφάνει όπως θέλει», είπε μιλώντας για το θέμα. Και δεν έχει άδικο…

Το μεγάλο ψέμα του Μιχαλολιάκου

Μπορεί άραγε η Χρυσή Αυγή να επικαλείται τη δημοκρατία και την ελεύθερη έκφραση για να κατοχυρώσει την πολιτική της παρουσία στα πράγματα της χώρας; Ακόμη κι αν δεν μεσολαβούσαν οι από ιδρύσεώς της τη δεκαετία του ’80 πολλαπλές εγκληματικές ενέργειες, που θέτουν ένα σοβαρό ζήτημα για τον ίδιο το σκοπό δράσης της οργάνωσης, η αναφορά των στελεχών του Μιχαλολιάκου και του ίδιου το αρχηγού στα δημοκρατικά δικαιώματα είναι απολύτως προσχηματική. Κι αυτό γιατί η ίδια η Χρυσή Αυγή είναι διακηρυγμένος εχθρός της δημοκρατίας.

 Μπορεί ο εχθρός της δημοκρατίας να την επικαλείται;

Διαβάζουμε στη «Διακήρυξη Ιδεολογικών Αρχών» της οργάνωσης, ένα ντοκουμέντο που αποτελεί εθνικοσοσιαλιστικό μανιφέστο: «Εμείς οι εθνικοσοσιαλιστές θεωρούμε τη δημοκρατία σαν σύστημα ιστορικά καταδικασμένο. […] Αρνούμαστε ακόμα τη δημοκρατία γιατί στηρίζεται στη θέληση των πολλών. […] Ειρήνη είναι το τέλμα και ο τάφος του κουρασμένου μαζανθρώπου, πόλεμος είναι ο διάκοσμος του εκλεκτού δημιουργού».

Αυτά μεταξύ πολλών άλλων περιέχονται στο πρόσφατο (προ των συλλήψεων) βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά, Η μαύρη βίβλος της Χρυσής Αυγής, που κυκλοφορεί από τι εκδόσεις Πόλις. Ένα υπόδειγμα δημοσιογραφική έρευνας που συνθέτει όλα τα κομμάτια του παζλ και που κανείς δημοσιολόγος περί τη Χρυσή Αυγή δεν δικαιούται να μην έχει μελετήσει.

(Δημοσιεύτηκε στον Παλμό Γλυφάδας, 5-10-2013)

Δημήτρης Κουσουρής: Να τελειώνουμε με το σύστημα που γεννά το φασισμό

Μια γενική, ιδεολογική καταγγελία του φασισμού δεν απαντά κανείς στους μακρόχρονα ανέργους και σ’ όσους πεινούν, τονίζει στο Πριν ο Δημήτρης Κουσουρής, προτάσσοντας ως προτεραιότητα την οργάνωση δομών ταξικής αλληλεγγύης για να μπει ανάχωμα στην ακροδεξιά. 

Πριν 15 χρόνια, όταν σημειώθηκε η δολοφονική επίθεση εναντίον σας, η Χρυσή Αυγή ήταν μια εντελώς περιθωριακή οργάνωση, ενώ σήμερα είναι κομμάτι του κεντρικού πολιτικού σκηνικού. Δεν θα περίμενε κανείς ότι η είσοδος στη Βουλή θα ωθούσε το κόμμα αυτό σε μια περισσότερο νομότυπη δράση;

Με κανέναν τρόπο. Η νομιμοποίηση μιας πολιτικής αντίληψης σε πλατιά κοινωνικά στρώματα, ποτέ δεν σήμαινε άμβλυνση των χαρακτηριστικών της. Και στην Ελλάδα μετά τις εκλογές του 2012, αναπτύχθηκε η φιλολογία ότι ο κόσμος θα καταλάβει το βίαιο πρόσωπο της Χρυσής Αυγής και θα απομακρυνθεί. Αυτό ήταν τουλάχιστον αφελές. Στο βαθμό που η καπιταλιστική κρίση συνεχίζει να πλήττει ένα τεράστιο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας οδηγώντας το στην εξαθλίωση, φτωχοποίηση, προλεταριοποίηση, συνεχίζουν να υπάρχουν οι όροι και το έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύσσεται ο φασισμός.

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα είχε πολιτικό κίνητρο;

Ήταν μια πολιτική δολοφονία που είχε προαναγγελθεί από τη Χρυσή Αυγή στις εργατικές γειτονιές του Πειραιά. Ήταν θέμα χρόνου το πότε θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Από την ταχύτητα αντίδρασης της ίδιας της κυβέρνησης είναι σαφές ότι κι εκείνοι το γνώριζαν και είχαν ετοιμαστεί για να διαχειριστούν την κατάσταση αναλόγως.

Αν αύριο μπουν φυλακή κάποιοι βουλευτές ή στελέχη της Χρυσής Αυγής, δεν θα έχει γίνει ένα βήμα για τη λύση του προβλήματος;

Θα έχουν αλλάξει σαφώς οι όροι του παιχνιδιού, μα είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο. Είτε κηρύξουν τη Χρυσή Αυγή εκτός νόμου, είτε ενεργοποιήσουν τον αντιτρομοκρατικό ή χρησιμοποιήσουν απλά τον ποινικό κώδικα για να στείλουν κάποιους στη φυλακή, θα απέχουμε ακόμα πολύ από το να τελειώνουμε με αυτή την ιστορία.

Νομίζω ότι η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ενός παιδιού της εργατικής τάξης στρατευμένου στην υπόθεση της κοινωνικής χειραφέτησης, φέρνει στο προσκήνιο το μέγεθος της ζημιάς που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια. Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο που δείχνει να ολοκληρώνει την ιστορική ήττα του εργατικού κινήματος όπως το γνωρίσαμε ως τώρα, ο διαλυμένος κοινωνικός ιστός και δημόσιος χώρος των φτωχογειτονιών όπου η ανεργία κι η ανέχεια είναι ο κανόνας για τη συντριπτική πλειοψηφία νέων ή γέρων, θα γινόταν έτσι κι αλλιώς το σκηνικό επί του οποίου αναλαμβάνουν δράση μπράβοι, χαφιέδες και συμμορίες κάθε είδους. Η παραβίαση των κανόνων του κοινοβουλευτισμού από τους ίδιους τους επίσημους φορείς του, το απότομο στένεμα της δημοκρατικής νομιμότητας με την ντε φάκτο κατάργηση βασικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, τα βαθιά ερείσματα που διαθέτει αδιάλειπτα εδώ και δεκαετίες η ακροδεξιά στο εσωτερικό του κρατικού μηχανισμού, σε συνδυασμό με την αντιδραστική, ρατσιστική στροφή κυβέρνησης και ΜΜΕ και την κατάρρευση των δυο βασικών πυλώνων της αστικής πολιτικής, δημιούργησαν τους όρους ούτως ώστε να είναι η Χρυσή Αυγή εκείνη που παρέχει πολιτική κάλυψη και ιδεολογική ταυτότητα σε αυτές τις συμμορίες, οργανώνοντάς τες γύρω από τις δυνάμεις που διαθέτουν και διακινούν τον πλούτο και στρέφοντάς τις ενάντια στους εναπομείναντες θύλακες οργάνωσης και αντίστασης του κόσμου της δουλειάς.

Τα αστικά επιτελεία ασφαλώς γνωρίζουν πόσο ρευστές είναι οι πολιτικές ταυτότητες που συγκροτούνται στις παρούσες συνθήκες. Είναι σαφές ότι μετά τη δολοφονία η κυβέρνηση προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο και την πρωτοβουλία των κινήσεων και να δώσει μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, δεξιά, αριστερά, μέσα και έξω από τη χώρα. Αφού φορέσαν ξανά τον ξεφτισμένο μανδύα του εγγυητή της δημοκρατικής νομιμότητας, το σίγουρο είναι πως την αμέσως επόμενη περίοδο θα επιχειρήσουν να στενέψουν ακόμα περαιτέρω τα όρια αυτής της νομιμότητας.

Η αυξημένη επιρροή της Χρυσής Αυγής είναι συγκυριακό φαινόμενο ή ήρθε για να μείνει;

Αυτό θα εξαρτηθεί από τον καθένα από εμάς κι όλους μαζί. Η Χρυσή Αυγή είναι ένα από τα πολλά πρόσωπα του φασισμού, το πιο αποκρουστικό από όσα έχουμε δει μετά τη μεταπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση, το αμέσως επόμενο διάστημα θα επιχειρηθεί ο προσεταιρισμός της εκλογικής της βάσης στην κατεύθυνση του ελέγχου του νόμιμου ή παράνομου ένοπλου βραχίονα του κυρίαρχου συνασπισμού εξουσίας. Άρα η Χρυσή Αυγή μπορεί και να εξαφανιστεί, όχι όμως και ο φασισμός όσο παραμένει και διευρύνεται η σφαίρα ανομίας μέσα στην οποία η ντόπια και διεθνής ολιγαρχία του πλούτου εδραιώνει διά της ωμής βίας την κυριαρχία της εις βάρος των εργαζομένων.

Εδώ και αρκετό καιρό βιβλία, άρθρα, εκπομπές έχουν φωτίσει από όλες τις πλευρές τις ναζιστικές αναφορές της Χρυσής Αυγής. Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι αυτή η επιχειρηματολογία δεν πείθει;

Η ιδεολογικοποίηση του πολιτικού αγώνα είναι μια όψη της αστικής πολιτικής που βόλεψε τους δημοσιογράφους του λεγόμενου «δημοκρατικού τόξου» και γέννησε πολλές αυταπάτες και στην Αριστερά. Πώς μπορεί κανείς με μια γενική, ιδεολογική καταγγελία να απαντήσει στους μακρόχρονα ανέργους, σ’ όσους πεινούν και τρώνε στα συσσίτια της εκκλησίας, σ’ όσους κοιμούνται στο κρύο και στο σκοτάδι, στους νέους για τους οποίους το μέλλον παραμένει ερμητικά κλειστό; Η καταγγελία κι η αποκάλυψη του ναζισμού είναι μεν εκ των ων ουκ άνευ, ωστόσο ότι αυτό θα αρκούσε είναι βαθιά αυταπάτη, όπως αποδείχτηκε τα τελευταία τρία χρόνια. Και ως γνωστόν, το να επιμένεις να δοκιμάζεις τις ίδιες μεθόδους περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα είναι ίδιον της παράνοιας ή της ανοησίας.

Ιστορικά ο φασισμός γεννήθηκε σαν μαζικό ρεύμα της αντεπανάστασης από την ήττα του εργατικού κινήματος στο μεσοπόλεμο κι αναγεννήθηκε ως «σκοτεινή πλευρά» του νεοφιλελευθερισμού μετά την υποχώρηση του εργατικού κινήματος που ακολούθησε την κρίση της δεκαετίας του 1970. Δυο δεκαετίες μετά το θρίαμβο του νεοφιλελεύθερου κοινοβουλευτισμού, η κρίση έχει στενέψει δραματικά τις δυνατότητες διατήρησης και διαχείρισης του στάτους κβο με αμιγώς κοινοβουλευτικά μέσα στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Κίνα ή στην Αίγυπτο. Ο φασισμός ανακάμπτει ως εξουσιαστική λύση στην ευρωπαϊκή του κοιτίδα, στην Ελλάδα, στην Ουγγαρία, στη Νορβηγία, στη Γαλλία και αλλού. Ο στόχος του είναι και πάλι η εδραίωση της ήττας και της διάλυσης του εργατικού κινήματος. Κι άρα η μεταβλητή που θα κρίνει το χαρακτήρα της αναμέτρησης και την τελική του έκβαση, τώρα όπως και τότε, είναι η πραγματική κατάσταση και οργάνωση των προλεταρίων. Το ιστορικό στοίχημα του καιρού μας βρίσκεται λοιπόν ανάμεσα σε μια μακρά νύχτα παγκόσμιας αυταρχικής κυριαρχίας των δυνάμεων του κεφαλαίου και στην αναγέννηση του εργατικού κινήματος, σε ρήξη με το φασισμό αλλά και με τις δυνάμεις του κεφαλαίου που τον γεννούν, τον συντηρούν και τον δυναμώνουν.

Νέος λαϊκός διαφωτισμός

Το αντιφασιστικό μέτωπο έχει ταξικά, εργατικά χαρακτηριστικά

Πώς πρέπει να αντιδράσει η Αριστερά;

H δολοφονία του Παύλου Φύσσα είναι η απόδειξη πως έχουμε ήδη αργήσει πολύ και θέλει πολύ κόπο κι επινοητικότητα για να ξανακερδίσουμε το χαμένο χρόνο. Οι διαφορετικές δυνάμεις της Αριστεράς επέλεξαν πολύ συχνά μια αμυντική στάση διατήρησης του λιγοστού χώρου πολιτικής δράσης που απομένει διαθέσιμος ή την παλιά καλή υπεκφυγή της επίκλησης κάποιου αφηρημένου σχεδίου εργατικής χειραφέτησης μακριά από την πραγματική κίνηση των κοινωνικών υποκειμένων ενός τέτοιου σχεδίου. Αν θέλουμε όμως πραγματικά να μιλήσουμε για τσάκισμα του μαζικού φασιστικού ρεύματος που έχει συγκροτηθεί, είναι καιρός να οργανώσουμε την αλληλεγγύη, την αντίσταση εργαζομένων και ανέργων. Να ανασυγκροτήσουμε το δημόσιο χώρο, να απεργαστούμε στην πράξη ένα σχέδιο ανάταξης της παραγωγικής βάσης της χώρας από τον κόσμο της δουλειάς. Σε αυτά τα πλαίσια, να οργανώσουμε στα σχολεία, γειτονιές και στους χώρους δουλειάς, από σήμερα κιόλας, τις δομές ενός νέου λαϊκού διαφωτισμού που στρέφει το μίσος στις των προλεταρίων ενάντια στους εκμεταλλευτές τους.

Πόσους χωράει το αντιφασιστικό μέτωπο;

Αν συμφωνούμε πως ο φασισμός είναι μια ακραία, αυταρχική εκδοχή του καπιταλισμού και μια κοινωνική συμμαχία ανάμεσα στους μεγάλους και τους μικρούς ιδιοκτήτες για την υπεράσπιση των κυρίαρχων σχέσεων ιδιοκτησίας, τότε ξεκαθαρίζουμε πρώτα απ’ όλα τα ταξικά, εργατικά χαρακτηριστικά του αντιφασιστικού μετώπου. Χωράει πολλούς λοιπόν, την εργαζόμενη κοινωνική πλειοψηφία. Σε αυτή τη βάση, η οργάνωση της αντιφασιστικής δράσης αποτελεί ευθύνη όλων όσοι σκέφτονται και δρουν αντιπαραθετικά με την καπιταλιστική βαρβαρότητα, στις τοπικές πρωτοβουλίες, συνελεύσεις, στις αμέτρητες διαδικτυακές ή έντυπες εκδοτικές απόπειρες, στις δομές αλληλεγγύης, λαϊκής αυτοοργάνωσης και συνεργατικής οικονομίας, σε μαθητικούς και φοιτητικούς συλλόγους, εργατικά σωματεία και λέσχες, που είτε είναι πολιτικά ανένταχτοι είτε κινούνται στους χώρους του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή του αναρχοσυνδικαλισμού.

Κι αν από την άλλη, φασισμός είναι τόσο τα ναζιστικά τάγματα εφόδου όσο και το καθεστώς έκτακτης ανάγκης όπου η κυβέρνηση νομοθετεί πέρα από κάθε λαϊκό έλεγχο και οι δυνάμεις καταστολής δρουν ανεξέλεγκτα ενάντια στο λαϊκό κίνημα καταλύοντας κατά βούληση συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες. Οπότε ένα αντιφασιστικό μέτωπο εξ ορισμού αποκλείει όσους συναινούν, τροφοδοτούν ή διαχειρίζονται αυτήν την πραγματικότητα.

Αν πηγή της κρίσης είναι η κυβερνητική πολιτική, μια εναλλαγή στην κυβέρνηση από μια αριστερή δύναμη θα ήταν κάποια απάντηση;

Χρησιμοποιώντας το φόβο ως τεχνική κυριαρχίας, τα αστικά επιτελεία επιχειρούν σήμερα να σταθεροποιήσουν το πολιτικό σύστημα μαντρώνοντας τα αριστερά και δεξιά «άκρα» στα κόμματα του λεγόμενου συνταγματικού τόξου. Η στρατηγική της έντασης στοχεύει να καταστήσει σαφές πως στο βαθμό που θα επιχειρήσει να αναμετρηθεί σε βάθος με τα στηρίγματα του φασισμού στον κρατικό μηχανισμό, την αστυνομία, το στρατό κ.ο.κ. και να αναδιαπραγματευθεί τη θέση της χώρας στην ΕΕ και την ευρωζώνη, μια αριστερή κυβέρνηση θα είναι αναμφίβολα καλύτερη από την αυταρχική δεξιά του Σαμαρά.

Αυτή η παραδοχή περιέχει ωστόσο πολλές παγίδες. Επειδή είναι εξαιρετικά αμφίβολο το αν μπορεί να διαμορφωθεί μια κοινοβουλευτική αριστερή πλειοψηφία, όσο οι δυνάμεις του παλαιοκομματικού, μνημονιακού μπλοκ κρατάνε το μαχαίρι και το καρπούζι καταστρατηγώντας τους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού που οι ίδιοι έθεσαν. Επειδή, ακόμα και αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ο έλεγχος ενός κρατικού μηχανισμού διαβρωμένου από την ακροδεξιά και γεμάτου από πραιτωριανούς του «παλαιού καθεστώτος» θα ήταν εξαιρετικά δύσκολος. Τέλος, επειδή, όπως το έχει αποδείξει επανειλημμένα η καθ’ ημάς ιστορική εμπειρία, κάθε φορά που, σε συνθήκες κλονισμού της αστικής κυριαρχίας, οι δυνάμεις της Αριστεράς εγκατέλειψαν την προοπτική της ρήξης με τον καπιταλισμό και το πρόταγμα ενός σχεδίου κοινωνικής χειραφέτησης κι αυτοεγκλωβίστηκαν μετά τη Βάρκιζα, τα Ιουλιανά, τη Μεταπολίτευση, σε μια γραμμή υπεράσπισης της δημοκρατικής νομιμότητας, οδηγήθηκαν με μαθηματική ακρίβεια στη φυσική και πολιτική εξόντωση, στην ενσωμάτωση ή την περιθωριοποίηση.

(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 29/9/2013)

Το ναζιστικό ποιόν της Χρυσής Αυγής

Μελέτη των πρωτότυπων ντοκουμέντων 30 χρόνων και δημοσιογραφικές πληροφορίες συνθέτουν την αξιόλογη εργασία του Νίκου Χασαπόπουλου με τον περιγραφικό τίτλο Χρυσή Αυγή, Η ιστορία, τα πρόσωπα και η αλήθεια, που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο συγγραφέας στη σχετικά σύντομη μελέτη του εστιάζει στις εθνικοσοσιαλιστικές ιδεολογικές καταβολές και αρχές του κόμματος, αποκαλύπτοντας με πραγματικά παραστατικό τρόπο την τακτική καμουφλάζ που επιχείρησε η Χρυσή Αυγή το τελευταίο διάστημα, προκειμένου να αποκρύψει το φιλοναζί της είναι. Παράλληλα, η αφήγηση επικεντρώνεται στην πολιτική διαδρομή του Νίκου Μιχαλολιάκου, παρουσιάζοντας τη Χρυσή Αυγή ως ένα περισσότερο ή λιγότερο προσωπικό εγχείρημα, που μεταλλάσσεται ευέλικτα σε κάθε περίοδο, προκειμένου να υπηρετήσει τις αρχηγικές και πολιτικές φιλοδοξίες του επικεφαλής της.

Εκτός από την ανθολογία των φιλοχιτλερικών αποσπασμάτων από άρθρα, αφίσες, εξώφυλλα περιοδικών, πραγματικά αποκαλυπτική είναι η εξιστόρηση των σχέσεων της Χρυσής Αυγής με τη Νέα Δημοκρατία. Ανάμεσα σε άλλα, ο Ν. Χασαπόπουλος αναφέρει τις «αμφιλεγόμενες μέχρι σήμερα» σχέσεις του αρχηγού της Χρυσής Αυγής με τους επικεφαλής των «Κενταύρων», της ομάδας κρούσης της ΝΔ, ενώ επισημαίνεται και ότι σημερινός βουλευτής του ναζιστικού μορφώματος, ήταν και ο συνήγορος του δολοφόνου του Τεμπονέρα, Καλαμπόκα, στην τότε δίκη. Παράλληλα, έρχονται στην επιφάνεια οι ταραχώδεις σχέσεις της Χρυσής Αυγής με τον τέως κυβερνητικό εταίρο Γ. Καραρζαφέρη, που το 2002 κατέληξαν σε κοινή κάθοδο στην Υπερνομαρχία Αττικής (με τον Ηλία Παναγιώταρο υποψήφιο), ενώ το 2006 οι συνομιλίες των δύο αρχηγών δεν απέκλειαν συγχώνευση!

Βαθύτερη θέση του συγγραφέα είναι πως η Χρυσή Αυγή είναι μια αυτόνομη και προσωποκεντρική οργάνωση. Δεν αναδεικνύεται πουθενά ο συστημικός ρόλος που διαδραμάτισε και διαδραματίζει και ο παρακρατικός της χαρακτήρας και οι σχετικές αποστολές που έχει αναλάβει. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της έλλειψης αυτής, είναι η συνοπτική αναφορά στη δολοφονική απόπειρα κατά του Δημήτρη Κουσουρή, όπου ο συγγραφέας αναφέρει μόνο τη φοιτητική ιδιότητα του τότε γραμματέα της Σπουδάζουσας της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση, οργάνωση που εκείνη ακριβώς την περίοδο πρωτοστατούσε στη μάχη κατά του νόμου Αρσένη και της κυβερνητικής πολιτικής. Οι επιθέσεις της Χρυσής Αυγής κατά της Αριστεράς αναδεικνύονται περισσότερο ως μάχες συμμοριών εμφορούμενων από ακραίες ιδεολογίες, την ίδια στιγμή που δεν φωτίζονται, όπως θα ανέμενε κανείς από μια δημοσιογραφική έρευνα, οι πηγές χρηματοδότησης της οργάνωσης και οι σχέσεις της με επιχειρηματίες. Ενδεικτικό είναι από αυτή την άποψη το γεγονός ότι την υπερπροβολή της ΧΑ από τηλεοπτικά μέσα ο συγγραφέας την αποδίδει απλώς σε «καταχρηστική διάθεση ορισμένων δημοσιογράφων να αυξήσουν την τηλεθέαση».

(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 2/6/2013)

Χρήστος Κάτσικας: Πυκνώνουν τα πίσω θρανία

Την «γκρίζα ζώνη» των 8.000 μαθητών ετησίως που δεν τελειώνουν καν την υποχρεωτική εκπαίδευση του Γυμνασίου, αναδεικνύει με αφορμή τα αποτελέσματα των πανελληνίων εξετάσεων ο  Χρήστος Κάτσικας, εκπαιδευτικός ερευνητής και υπεύθυνος της ιστοσελίδας Άλφα Βήτα.  Όπως τονίζει, το δημόσιο σχολείο όλο και περισσότερο λειτουργεί σαν σιδηροδρομική εταιρεία, που ελέγχει μόνο αν τηρούνται τα ωράρια, αναπαράγοντας τις ταξικές διαφοροποιήσεις.

Ποιες κοινωνικές τάσεις δείχνουν στο σώμα των υποψηφίων τα φετινά αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων;

Και αυτές οι εξετάσεις, όπως και των προηγούμενων χρόνων, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα παιδιών που πάντοτε βρίσκονται κάτω από τη βάση, δηλαδή γράφουν κάτω από 10.000 μόρια και τα οποία είναι κάθε χρονιά το ένα τρίτο. Αυτό το τμήμα παιδιών είναι διαπιστωμένο 100% ότι έχει κοινή κοινωνική ταυτότητα. Αν ψάξει κανείς τα αποτελέσματα στο Λεκανοπέδιο, έχει διαπιστωθεί ότι είναι εντελώς διαφορετικές οι επιδόσεις για παράδειγμα στην Αγία Παρασκευή και το Κερατσίνι ή στο Αιγάλεω και τη Βούλα. Η αποτυχία έχει ταξικό προσδιορισμό και αυτό φαίνεται όταν κανείς ψάξει ποιος μπαίνει στο πανεπιστήμιο και ποιος στο ΤΕΙ. Είναι ξεκάθαρο ότι η είσοδος στα ΑΕΙ και ΤΕΙ φέρνει μεγάλα ποσοστά παιδιών από μεσαίες κοινωνικές κατηγορίες στις καλές σχολές, ενώ αντίθετα, στα ΤΕΙ και σε σχολές δεύτερης ταχύτητας, όπως το Πάντειο και η Θεολογική, συσσωρεύεται η εργατική τάξη, όση κατορθώνει να μπει και η ύπαιθρος. Αυτό διαπιστώθηκε και φέτος. Βέβαια τα τελευταία χρόνια φαίνεται καθαρά ότι τα θέματα εκπέμπουν ένα σήμα: Υπάρχουν θέματα που δεν είναι για όλους, αλλά για όσους έχουν μορφωτικές κοινωνικές αποσκευές και γι’ αυτούς που έχουν να πληρώσουν από πολύ νωρίς φροντιστηριακά στέγαστρα. Αυτό φάνηκε και φέτος, από το γεγονός ότι υπήρχαν θέματα που δεν μπορούσε κανείς να τα αντιμετωπίσει αν περιοριζόταν στο σχολείο. Ήταν θέματα που απαιτούσαν φροντιστηριακό εμβολιασμό.

Και φέτος διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν θέματα που δεν είναι για όλους, αλλά για όσους έχουν να πληρώσουν από πολύ νωρίς φροντιστηριακά στέγαστρα

Όλο το εκπαιδευτικό σύστημα λοιπόν κινείται γύρω από τις πανελλήνιες εξετάσεις;

Κάθε χρόνο γίνεται μια δημόσια συζήτηση για τις πανελλήνιες εξετάσεις και μιλάμε για επιτυχόντες και αποτυχόντες. Από αυτή την εικόνα κρύβεται ότι υπάρχει μια γκρίζα ζώνη στο σχολείο, 7-8 χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο που δεν έχουν δυνατότητα ούτε καν να πάρουν μέρος στις εξετάσεις. Ενώ έχουν περάσει 37 χρόνια από τότε που έγινε υποχρεωτική η εννιάχρονη εκπαίδευση τα παιδιά αυτά δεν τελειώνουν ούτε καν το Γυμνάσιο. Αυτό το κομμάτι εξαφανίζεται στατιστικά. Και εδώ ο χαρακτήρας είναι ταξικός. Και να μη βλέπαμε τα επαγγέλματα των γονέων, γνωρίζουμε πού εντοπίζεται αυτή η διαρροή: Εκεί που είναι θεριεμένη η ανεργία, στις αγροτικές περιοχές, στις υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου.

 Σήμερα είναι ψαλιδισμένες περισσότερο από ποτέ οι προσδοκίες των μαθητών

Οι δηλώσεις προτίμησης των μαθητών αντανακλούν κάποιες προσδοκίες για το μέλλον. Πώς διαμορφώνονται αυτές οι προσδοκίες σήμερα;

Η οικονομική κρίση έχει θίξει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και ορισμένα από αυτά υποχωρούν σχολικά. Μεγαλώνει το κομμάτι των παιδιών που για να το πούμε σχηματικά κάθονται στο τελευταίο θρανίο και δεν έχουν πλέον κίνητρο και δυνατότητα να κάνουν παρατεταμένες σπουδές ή σπουδές εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας. Το κυριότερο όμως είναι ότι είναι ψαλιδισμένες περισσότερο από ποτέ οι προσδοκίες. Πριν 30 χρόνια θριάμβευαν σχολικά και οι λαϊκές τάξεις, γιατί υπήρχε το κίνητρο να ξεφύγει κανείς από τη μιζέρια μέσω της πανεπιστημιακής σχολής. Και επίσης πριν 30 χρόνια υπήρχε μια Αριστερά που σε επίπεδο κοινωνικό φώτιζε με την πολιτικοποίηση τους μαθητές. Σήμερα αυτά βρίσκονται σε υποχώρηση και αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα από τις λαϊκές τάξεις, να αισθάνονται ξένα από την προσδοκία να μπουν στα πανεπιστήμια.

Γνωρίζουμε ότι λόγω κρίσης έχει συρρικνωθεί η ιδιωτική εκπαίδευση. Το δημόσιο σχολείο ανταποκρίνεται στον ρόλο του;

Οι εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια είναι χτυπημένοι οικονομικά, κοινωνικά, έχουν πάνω τους όλα τα βέλη της κριτικής από την κοινή γνώμη. Έχει αρχίσει να πέφτει ο ενθουσιασμός ακόμη και σε μικρές ηλικίες. Από την άλλη μεριά οι μαθητές, σήμερα όσο ποτέ, έχουν χωριστεί κάθετα: Υπάρχουν τα άλογα κούρσας, ένα μικρό κομμάτι που έρχεται στο σχολείο να νομιμοποιήσει όσα έχει πάρει από την οικογένειά του. Και υπάρχουν οι ουραγοί, το κομμάτι που κάθεται στα τελευταία θρανία και μεγαλώνει όλο και περισσότερο γιατί αντιμετωπίζεται λάθος από ένα σχολείο το οποίο λειτουργεί σαν μια σιδηροδρομική εταιρεία: Το μόνο που ενδιαφέρει είναι να τηρηθούν τα ωράρια. Το σχολείο δεν αντιμετωπίζει αυτό τον πληθυσμό που έχει ζητήματα, δεν του λύνει το πρόβλημα.

 Κάθε υπουργός ακολουθεί πιστά τις οδηγίες της ΕΕ

Οι αλλεπάλληλες αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα υπηρετούν μια συγκεκριμένη στρατηγική ή γίνονται στην τύχη;

Τα τελευταία 15 χρόνια όλες οι αλλαγές που έχουν γίνει είναι καρμπόν από τις οδηγίες που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ δίνει μια κατεύθυνση και κάποια στιγμή την τροποποιεί, πάντα χειροτερεύοντας τους όρους του σχολείου. Το ελληνικό σύστημα, επειδή έχει κάποιες αρτηριοσκληρώσεις, που ορισμένες κατά τη γνώμη μου είναι θετικές, αργεί να τις ενσωματώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τελευταίες αλλαγές που διακηρυκτικά έγιναν γνωστές, μιλούν για ένα Λύκειο που θα έχει από την πρώτη του τάξη μέχρι την τελευταία, πανελλήνιου τύπου εξετάσεις. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι αν αυτό πραγματοποιηθεί, θα έχει δύο αποτελέσματα: Πρώτον, θα μεγαλώσει η σχολική «θνησιμότητα», γιατί όταν βάζεις ίδια θέματα από το Πέραμα ως την Κηφισιά και από τα Χανιά μέχρι τα αγροτικά χωριά της Ορεστιάδας, είναι προφανές ότι ένα μεγάλο τμήμα παιδιών από τις λαϊκές τάξεις δεν θα ανταποκριθεί. Δεύτερον, αυτή η αλλαγή στο Λύκειο θα γίνει μια θηλιά και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι με βάση αυτά που λέει η ΕΕ, θα αξιολογούνται στη βάση των επιδόσεων των μαθητών τους. Ένας καθηγητής λοιπόν που βρίσκεται σε ένα Εσπερινό Λύκειο στο Μοσχάτο και ένας που υπηρετεί σε ένα πρωινό σχολείο στη Νέα Σμύρνη θα αξιολογηθούν με βάση τα αποτελέσματα των μαθητών, που βέβαια είναι γνωστά πριν γίνουν οι εξετάσεις. Είναι φανερό ότι τις αλλαγές που γίνονται στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν τις ανακαλύπτει ένας υπουργός, αλλά ουσιαστικά ο υπουργός έρχεται να ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες που βγαίνουν από αλλού.

Η τελευταία μεγάλη στιγμή του εκπαιδευτικού κινήματος ήταν η ματαίωση της συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 16. Τώρα έχει αναδειχτεί στην κυβέρνηση μια πολιτική δύναμη που υποστηρίζει προγραμματικά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Είμαστε κοντά σε κάτι τέτοιο;

Κατ’ αρχάς και οι τρεις πολιτικές δυνάμεις που συμμετέχουν στην κυβέρνηση είναι θιασώτες των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Στο πίσω μέρος των σχεδίων τους είναι να ιδιωτικοποιήσουν τα δημόσια. Ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο κοστίζει και δεν υπάρχει η πελατεία στην Ελλάδα για να το συντηρήσει. Θέλουν να προχωρήσουν αυτό που προωθείται σε μεγάλο μέρος της ΕΕ, να βάλουν δηλαδή δίδακτρα στα δημόσια ΑΕΙ. Αυτό το μεθοδεύουν όχι με μια ντιρεκτίβα, αλλά στραγγαλίζοντας τις πανεπιστημιακές σχολές με την υποχρηματοδότηση. Έτσι τις σπρώχνουν να διαλέξουν μία από τις δύο κατευθύνσεις: Ή να κλείσουν ή να θεσπίσουν ένα είδος διδάκτρων. Βέβαια δίδακτρα υπάρχουν ήδη στα ελληνικά ΑΕΙ, αλλά είναι αθέατα. Είναι τα χρήματα που πληρώνει κανείς για τα βιβλία, για το νοίκι όταν πάει σε άλλη πόλη, για τη σίτιση.

Ιδεολογική και οργανωτική υπεροπλία της Χρυσής Αυγής στα σχολεία

Οι τελευταίες εκλογές αποτύπωσαν ορισμένες πολιτικές μετατοπίσεις στην ελληνική κοινωνία. Ήταν αυτές φανερές στις σχολικές αίθουσες;

Αυτό που είδαμε στις αίθουσες και διαπιστώσαμε καθυστερημένα γιατί δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε είναι πως ένα μεγάλο κομμάτι νεολαίας ελκύονταν από ιδέες ταυτόσημες με αυτές που πρόβαλλε η Χρυσή Αυγή. Αποτέλεσμα ήταν πως σε συζητήσεις που γίνονταν ειδικά από τον Ιανουάριο και μετά, ξεπρόβαλαν μαθητές, κυρίως από περιοχές χτυπημένες από την ανεργία και τη φτώχεια, που υποστήριζαν τα συνθήματα της Χρυσής Αυγής: Ότι οι μετανάστες φταίνε για όλα, τι θέλουν οι Πακιστανοί στην πατρίδα μας, όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι, αυτό που χρειάζεται είναι να τους τσακίσουμε στο ξύλο, να καεί το μπουρδέλο η Βουλή. Εκείνη την περίοδο σημειώνω, στις αρχές του χρόνου, δεν μπορούσαμε να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν οργανωμένες ομάδες της Χρυσής Αυγής. Σήμερα στα σχολεία μπορεί κανείς εύκολα να δείξει ότι το περισσότερο οργανωμένο κομμάτι είναι η Χρυσή Αυγή και όχι η Αριστερά. Από τις εκλογές και έπειτα, η συζήτηση γύρω από το φαινόμενο αυτό μονοπωλεί και τους συλλόγους διδασκόντων. Και είναι κάτι πολύ ανησυχητικό.

Το ψηφιακό σχολείο που εξαγγέλλεται έρχεται ως κάτι πρωτοποριακό. Εκτιμάτε ότι μπορεί να καταργηθεί το βιβλίο;

Αν ζούσαμε σε μια κοινωνία με άλλες κατευθύνσεις, η τεχνολογία ως συμπληρωματική της διαδικασίας της μόρφωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να είναι αποδοτική. Καθετί όμως στη θέση που του αρμόζει. Για τα περί διαδραστικών πινάκων και ψηφιακού σχολείου είναι σαν να λέμε «τι του λείπει του ψωριάρη, φούντα με μαργαριτάρι». Υπάρχουν εκατοντάδες σχολεία που μπορεί να διαθέτουν διαδραστικούς πίνακες, την ίδια στιγμή όμως δεν διαθέτουν χαρτί για την τουαλέτα, έχουν σπασμένα τζάμια και παρακαλούν την τοπική και την κεντρική εξουσία να φέρει πετρέλαιο για τον χειμώνα. Επίσης, υπάρχει μια λογική σε αυτές τις αλλαγές ότι το βιβλίο κοστίζει. Πάμε σε μια άλλου είδους σχέση με τη γνώση που λέει ότι δεν χρειάζεται μια βασική γνώση, ένα σώμα γνώσεων σε κάθε γνωστικό αντικείμενο και πάνω σε αυτό να προχωρήσεις αλλά κάθε μαθητής να την πλάθει μόνο του. Πώς; Αγοράζει τον υπολογιστή και του λες ψάξε, βρες, κοίτα. Ένας μαθητής χωρίς να έχει καθοδήγηση, είναι προφανές ότι αν κινηθεί στο διαδίκτυο, αυτό που θα ανακαλύψει δεν θα έχει σχέση με τη γνώση. Μπορεί να είναι μια δική του εκδοχή της ιστορίας αλλά δεν θα έχει σχέση με αυτό που έχει καθοριστεί από την επιστήμη. Είναι πολύ σοβαρό ζήτημα. Έγινε βέβαια και μια προσπάθεια να σταματήσουν να δίνονται βιβλία στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, είμαστε σε ένα διάλειμμα τώρα. Το άλλοθι ήταν ότι με το διαδίκτυο και τους υπολογιστές δεν χρειάζονται. Αυτή η προσπάθεια είναι και δραχμοφονική στο πλαίσιο των περικοπών, αλλά είναι και χτύπημα στον πυρήνα των γνώσεων. Σκοπός είναι βγάλει έναν μαθητή που θα έχει ψίχουλα κατάρτισης, αλλά δεν θα μπορεί να κάνει ανάγνωση της κοινωνίας και της φύσης.

(Δημοσιεύτηκε στο Πριν, 1-7-2012)